Թթվածին, օզոն, օքսիդներ, այրում

Նախագծի անվանումը՝ <<Թթվածին, օզոն, օքսիդներ, այրում>>

Նախագծի բովանդակությունը.

1.-Թթվածնի տարածվածությունը երկրագնդի վրա

2. -Թթվածնի ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները                 

 3.-Թթվածնի կիրառումը

4.-Օքսիդավերականգնման ռեակցիաներ

5.- Լաբորատոր փորձ՝ <<Օդի բաղադրությունը>>

Անհատական-հետազոտական  աշխատանքներ՝

1.Թթվածնի ամենակարևոր հատկությունների  մասին (շնչառություն, այրում)

Թթվածինը նպաստում է այրմանը և շնչառությանը,այն նպաստում է պողպատի, գունավոր մետաղների արտադրության համար։ 

2.Ի՞նչ է մթնոլորտը, շերտերը

Մթնոլորտը դա Երկրագունդը շրջապատող օդի շերտն է։Մթնոլորտը ունի շերտեր՝1. ներքնոլորտ, 2. վերնոլորտ, 3. միջնոլորտ, 4. ջերմոլորտ, 5. արտաքին ոլորտ.
Մթնոլորտը կազմված է տարբեր գազերից, գերակշռողը եր­կուսն են՝ ազոտը և թթվածինը ,մթնոլորտը նաև պարունակում է չնչին քանակությամբ ածխաթթու գազ, օզոն, արգոն, ջրածին և այլ գազեր: Բացի գազերից՝ մթնոլորտում կան նաև ջրային գո­լորշիներ, սառցե բյուրեղներ, փոշի ,ծուխ:

3.Թունավոր նյութերը օդում

4.Օզոն, օզոնային շերտ, օզոնային ճեղքերի վտանգավորությունը  և առաջացման պատճառները:

Օզոնային շերտը օզոնից կազմված շերտ է, որ գտնվում է վերնոլորտում։Երկրի մակերևույթի օզոնը օդի աղտոտիչ է, վնասում է կենդանիների շնչառական համակարգին։ Երկրի մակերևույթից 20-30 կմ բարձրության վրա գտնվող 8 մլ/մ³ խտության օզոնի շերտը կլանում է Արեգակի արձակած վնասակար ուլտրամանուշակագույն ճառագայթները։

Առաջադրանքներ՝Հաստատեք կամ հերքեք  պնդումների  ճշմարտացիությունը  օքսիդների  վերաբերյալ.

1. Թթվածին պարունակող  երկտարր  միացություններ են, որոնցում  թթվածնի  օքսիդացման  աստիճանը  -2  է: ✅
2. Բոլոր օքսիդները  ջրում  լուծելի  են:❌
3. Բոլոր օքսիդները   փոխազդում  են  թթուների  հետ:❌
4. Հիմնային օքսիդները, փոխազդելով  թթուների  հետ, առաջացնում  են  աղ  և  ջուր:✅
5. Ըստ CaCO₃  → CaO  +  CO₂  ռեակցիայի հավասարման  ստացված  թթվային  օքսիդի  զանգվածը  ելային  աղի  զանգվածի  56 %- ն  է:✅
6. Na₂O, CO₂, N₂O₅, CaO, SO₃  օքսիդների  շարքում  գրված  է  երեք  հիմնային  օքսիդ: ❌
7. Գիտելիքի ինքնաստուգում՝ <Ջրածին; Թթվածին>>

1.    Արտահայտություններից  ո՞րն  է  ճիշտ  ջրածին  տարրի  մասին.

ա) ջրածինն  ամենաթեթև  գազն   Է  ❌
բ) ջրածինը  մտնում  է  թթուների  բաղադրության մեջ. ❌
գ) ջրածինը  փոխազդում  է  թթվածնի  հետ. ❌
դ) ջրածինն  աստղերի  մթնոլորտի  հիմնական  բաղադրամասն  է:✅

2.    Լաբորատորիայում  ջրածին  կարելի է   ստանալ  որոշ  մետաղների  և  թթուների  փոխազդեցությունից: Գրեք  այդպիսի  ռեակցիայի  հավասարման   օրինակ….  

3. Ինչպե՞ս  են  անվանում  երկու  ծավալ  ջրածնի  և  մեկ  ծավալ  թթվածնի    խառնուրդը.     1)   շմոլ  գազ                  2)     շառաչող  գազ                       3) թունավոր  գազ                  4)  ջրագազ                                                                                                                   4.ա) Նշված  մետաղներից  ո՞րը  կփոխազդի  թթվի  հետ. առաջացնելով  ջրածին.

                1) Cu                    2) Ag           3) Al                     4) Hg

բ) Գրեք  այդ  մետաղի  և   աղաթթվի  հետ  քիմիական  ռեակցիայի  հավասարումը:

2Al+6HCl—>2AlCl₃+3H₂↑ 

գ)նշեքռեակցիայիտեսակը…..

Այրման, ջերմանջատիչ, միացմանչ

5.    Փականոթումպայթացրելեն10գջրածինև16գթթվածին:

ա) Ո՞րգազնէմնացելպայթունիցհետո.  

  1. չի  մնացել                       

  2. թթվածին                       

  3. երկուսն  էլ  

  4. ջրածին   

բ) Գրել  ռեակցիայի  հավասարումը…..

գ) Քանի՞  գրամ  ջուր  կստացվի …..                           

6.Ոˆր  միացության մեջ  է  թթվածնի պարունակությունը ամենամեծը,  պատասխանը  հիմնավորել  հաշվարկով.   1) H₂O             2) CO₂                3)  CuO               4) CaCO₃   
7.- Ի՞նչ օքսիդացման աատիճաններ կարող է ցուցաբերել թթվածինը միացություններում.1) 0, +1, -1
2) -2, -1, 0
3)  +1, 0, -1
4) -2, 0, +2
8.-Հետևյալ արտահայտություններից ո՞րն է վերաբերում թթվածին պարզ նյութին.
ա) թթվածինը մարդու օրգանիզմի հիմնական տարրերից է
բ)  մեկ լիտր ջրում լուծվում է 30 մլ թթվածինը 20 աստիճանում
գ) ջրի զանգվածի 88,9%-ը թթվածինն  է
դ)սպիտակուցի բաղադրության մեջ մտնում են հիմնականում ածխածին, թթվածին,   ազոտ, ջրածին տարրերը
ե) թթվածին  է ստացվում ֆոտոսինթեզի ժամանակ
զ) կենդանիները շնչում են թթվածին
1) ա բ գ
2) բ ե զ
3) գ դ ե
4)ա ե զ

9.- Գրեք ներքոբերյալ անօրգանական շղթաների ռեակցիաների հավասարումները, հավասարեցրեք և նշեք  ռեակցիայի  տեսակը.

ա) Մետաղ-հիմնային օքսիդ-հիմք-աղ` Ca→ CaO →Ca(OH)₂→  CaCl₂

բ) Ոչ մետաղ→ թթվային օքսիդ→ թթու→ աղ`P→P₂O₅→H₃PO₄ →Na₃PO₄