Հայաստանի Հանրապետության 26 արգելավայրերից մեկը։մՍտեղծվել է անտառային կենդանիների պահպանության նպատակով։
Կազմավորվել է 1971 թվականին, Գեղարքունիքի մարզում,Միափորի լեռների հարավային լաեջերին, Գետիկ գետի ձախափնյակում և ունի 5728 հա տարածք։
Պահպանվող օբյեկտներն են՝ այծյամ, գորշ արջը, վայրի խոզ, կովկասյան մարեհավ:
Մագնեզիումը սննդանյութ է, որն անհրաժեշտ է օրգանիզմին՝ առողջ մնալու համար:Մագնեզիումը կարևոր է մարմնում շատ գործընթացների համար, ներառյալ մկանների և նյարդերի գործառույթը, արյան շաքարի մակարդակը և արյան ճնշումը, ինչպես նաև սպիտակուցի, ոսկորների և ԴՆԹ-ի ստեղծման համար:Շատ քիչ մագնեզիում ստանալը ակնհայտ ախտանիշներ չի առաջացնում:Երկար ժամանակ մագնեզիումի ցածր ընդունումը, սակայն, կարող է հանգեցնել մագնեզիումի անբավարարության:Բացի այդ, որոշ բժշկական պայմաններ և դեղամիջոցներ խանգարում են մագնեզիումը կլանելու մարմնի ունակությանը կամ ավելացնում են մագնեզիումի քանակությունը, որն օրգանիզմն արտազատում է, ինչը կարող է նաև հանգեցնել մագնեզիումի անբավարարության:Մագնեզիումի անբավարարության ախտանիշներն են՝ ախորժակի կորուստ, սրտխառնոց, փսխում, հոգնածություն և թուլություն:
Քիմիական արդյունաբերությունը բոլոր զարգացած և զարգացող երկրներում խոշորագույն արտադրական ճյուղերից մեկն է, ստեղծում է ապրանքների հսկայական տեսականի, որոնք ազդում են մեր կյանքի գրեթե բոլոր ոլորտների վրա:
Այս ոլորտը կարելի է դասակարգել երկու հիմնական տողի `հիմնական քիմիական արդյունաբերություն և երկրորդային արդյունաբերություններ:
Ապրանքները, որոնք արտադրվում են քիմիական արդյունաբերության միջոցով, շատ բազմազան են և ունեն բազմաբնույթ կիրառություն: Դրանք կարող են առաջանալ թթուներից և վառելիքներից մինչև սոսինձներ, ներկանյութեր և պլաստմասսա, ի թիվս շատ այլ տարրերի:
Հայաստանի դեղագործական արդյունաբերությունը, որն ունի նուրբ քիմիական նյութերի ավանդույթ, վերջին տասնամյակի ընթացքում վերածվել է երկրի տնտեսության ամենադինամիկ ոլորտներից մեկի: Դեղագործության արտահանումը, օրինակ, վերջին հինգ տարիների ընթացքում աճել է տպավորիչ բաղադրյալ տարեկան աճի տեմպերով՝ 50%:
Նուրբ քիմիական արդյունաբերությունը երկար տարիներ եղել է Հայաստանի տնտեսության կարևոր մասը։ 1980-ական թթ Արտադրության մոտ 10%-ն արտադրվել է քիմիական ոլորտը, որն ընդգրկում է դեղագործական արտադրությունը։ Առաջին հայկական դեղագործական ընկերությունը՝ Երևանի քիմիական դեղագործական ընկերությունը (նախկինում՝ Երևանի քիմիական դեղագործական գործարան), հիմնադրվել է 1967 թվականին։ Մեկ տարի անց ընկերությունը սկսեց տասը տարբեր դեղամիջոցների արտադրություն։ Ընկերությունը սեփականաշնորհվել է 1995թ.
Ներկայումս Հայաստանում գործում է 17 դեղագործական ընկերություն, որոնք ունեն դեղերի արտադրության լիցենզիա։ Նրանք բոլորն էլ մասնագիտացած են ջեներիկների արտադրության մեջ։ Արտադրանքի որակը բարձր առաջնահերթություն է հայ արտադրողների շրջանում: Հետևաբար, արտադրության մեջ օգտագործվող հումքի և քիմիական միացությունների մեծ մասը ձեռք է բերվում ԵՄ-ից և ԱՄՆ-ից մատակարարողներից։
Էլիզա Այվազյան 