այս պատմվածքը մի կղզու մասին է որտեղ կա մի պատ։Մի տղա ուզում էր իմանալ թե ինչ է գտնվում այդ պատի ետևում։Նա հարցնում էր իր ծնողներին ,բարեկամներին,բայց նրանք չեին պատասխանում և ցրում էին նրան
-Չե՞ս տեսնում՝ ոսկե ձկնիկ եմ բազմացնում: 5 -Չե՞ս տեսնում՝ շալվարիս մեջ առնետ է ընկել: 6 -Չե՞ս տեսնում՝ անիվ եմ հորինում: 7 -Քյուֆթա եմ ծեծում: 8 -Երեխա եմ լողացնում: 9 -Գուլպա կարկատում: 4- Մորս նկարը` շրջանակում: 5 -Սոնետ գրում: 6 -Ժառանգություն ստանում: 7-Գլուխս էս ռելսերի արանքից հանում: 8 -Կատու թաղում…
Եթե քո դիմաց դրված է ինչ-որ արգելք, որը քեզ խանգարում է դու պետք է ամեն կերպ պայքար ես այլ ոչ թե ձեռքերդ ծալես և բոլորին ցրելով ասես, որ չգիտես:
1.Արևմտյան Հայաստանը բաժանված էր վեց վարչական շրջանի՝ Էրզրում, Վան, Կարս, Ախալցխան, Դիարբեքիր և Սեբաստիայի նահանգներ:
2. Տեղի է ունեցել այն ժամանակ, երբ շարունակվում էր ռուս-պարսկական առաջին պատերազմը։Ֆրանսիայի կայսր Նապոլեոն Բոնապարտիդրդումով 1806 թվականին Թուրքիան պատերազմ սկսեց Ռուսաստանի դեմ։ Գլխավոր ճակատամարտը տեղի է ունենում 1807 թվականի հունիսին Գյումրիի մոտ։ Երկու կողմերն էլ 7 ժամ շարունակ լարված մարտեր էին մղում։ Թուրքերը փախչում են Կարս։ Նրանք մարտի դաշտում թողնում են ավելի քան 1000 սպանված։պատերազմը ձգձգվեց, և միայն 1812 թվականին Բուխարեստում հաշտություն կնքվեց, որով Բեսարաբիան և Աբխազիան անցան Ռուսաստանին, իսկ գրավված մյուս տարածքները վերադարձվեցին Թուրքիային։ Պայմանագրի կնքմանը աջակցեց Մոլդովայումբնակվող հայազգի նշանավոր գործիչ Մանուկ բեյը։
3.Ռուսաստանը չբավարավելով Պարսկաստանի դեմ տարած հաղթանակներին պատերազմ սկսեց Օսմանյան կայսրության դեմ և 1828 թվականին հունիսին ռուսական բանակը գեներալ Ի. Պասկևիչի գլխավորությամբ անցավ Ախուրյան գետը և շարժվեց դեպի Կարս: Ռուսները և մի քանի հազար հայ կամավորները շրջափակեցին Կարսը և հունիսի 23-ին գրավեցին այն: Դրանից հետո ռուսական զորքերը հուլիսից օգոստոս ընկած ժամանակահատվածում գրավեցին Ջավախք գավառը, Ախալքալաքի կենտրոնով, Ախալցխան և Արդահանը: Ռուսական զորքերի հաղթանակները ոտքի հանեցիւն Բայազետի հայերին, որոնք կազմում էին ճնշող մեծամասնությունը: 1828 թվականի օգոստոսին ռուսական զորքերի Երևանյան ջոկատը տեղի հայերի աջակցությամմբ գրավեց Բայազետի և Ալաշկերտի գավառները: Անգլիայի հրահրմամբ 1829 թվականի ձետրվար-մարտ ամիսներին թուրքական զորքերը հարձակման անցան Կարսի և Ախալցխանի ուղղությամբ: Նրանց հաջողվեց հանկարծակի ներխուժել Ախալցխա և մեծ կորուստներ պատճառել բնակիչներին և կայազորին, սակայն կայազորը գեներալ Վ. Բեհբութովի գլխավորությամբ մարտնչեց թշնամու դեմ և փախուստի մատնեց նրան: 1829 թվականին ռուսական զորքերը գրավեցին Կարինը, Խնուսը, Մուշը, Բաբերդը, Օլթին և այլ վայրեր: Ռուս-թուրքական պատերազմը ինչպես Բալկանյան, այնպես էլ Կովկասյան ճակատում ավարտվեց Ռուսաստանի հաղթանակով: 1829 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Ադրիանուպոլիսում կնքվեց հաշտության պայմանագիր: Ըստ այդ պայմանագրի Սև ծովի արևելյան ափերից ընդարձակ մի տարածք, Ախալցխան և Ախալքալաքը անցան Ռուսաստանին: Թուրքերի համար պայմանագիրը նպաստավոր էր, բայց չարդարացրեց արևմտահայերի հույսերը: Արևմտահայերի համար ստեղծեց ծանր կացություն, քանի որ թուրքերը կարող էին վրեժ լուծել ռուսներին օժանդակած հայերից, սակայն Ռուսաստանը առաջրկեց, որպեսզի հայերը տեղափոխվեն այն շրջաններ, որը անցել էր Ռուսաստանին:
4.Ադիրանուպոլիսի պայմանագիրը մեծ հետևանքներ ունեցավ հայ ժողովրդի համար, իսկ Բուխարեստի պայմանագիրը ոչ մի ազդեցություն հայերի վրա չունեցավ:
Homework: Learn all new words from the text, use them in your own sentences.
1.In modern life there is always the demand for innovation
2.every failure leads to… success.
Անօրգանական նյութերի դասակարգումը
Նյութը տարածության մեջ որոշակի ծավալ զբաղեցնող մասնիկների համախումբէ խիստ որոշակի հատկություններով, կառուցվածքով, զանգվածով օժտված: Նյութերը բաժանվում են` պարզի և բարդի:
Պարզ են կոչվում այն նյութերը,որոնք կազմված են մեկ տարրի ատոմներից:
Բարդ են կոչվում այն նյութերը,որոնք կազմված են երկու կամ ավելի տարրի ատոմներից:
Տարրը որոշակի ատոմների տեսակ է:
Պարզ նյութերը բաժանվում են մետաղների և ոչ մետաղների:
Մետաղները, բացի սնդիկից պինդ են, պլաստիկ են, ունեն մետաղական փայլ, ունեն ջերմա և էլեկտրահաղորդականություն, արտաքին շերտում ունեն չորսից քիչ էլեկտրոններ, շերտը ավարտելու համար կորցնում են էլեկտրոնները առաջացնելով դրական իոններ:
Ոչ մետաղները, եթե պինդ են փխրուն են, մեծ մասամբ հեղուկ կամ գազային նյութեր են, չունեն փայլ, չունեն ջերմա և էլեկտրահաղորդականություն, չունեն մետաղական փայլ, վերջին շերտում ունեն չորսից շատ էլեկտրոններ, շերտը ավարտելու համար ընդունունում են էլեկտրոններ առաջացնելով բացասական իոններ:
Բարդ նյութերը բաժանվում են`օքսիդների, թթուների, հիմքերի և աղերի:
Օքսիդներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկու տարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է:
Թթուներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են ջրածնի ատոմներից և թթվային մնացորդից:
Աղեր են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի ատոմներից և թթվային մնացորդից:
Հիմքեր են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի ատոմներից և հիդրօսո խմբերից:
Թթուները`
HCl-աղաթթու-քլորիդ
HNO3-ազատակսն թթու,նիտրատ
H2SO4-ծծմբական թթու,սուլֆատ
H2CO3-ածխաթթու,կարբոնատ
H2SiO3-սիլիկաթթու,սիլիկատ
H3PO4-ֆոսֆորական թթու,ֆոսֆատ
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
1.Առանձնացնել տրված նյութերը`Fe,SO2,HCl,NaCl,BaO,P,Ba(OH)2,Al,H2CO3,Al2O3,Al(OH)3,H2SO4,Fe2O3,HNO3,KNO3,CaCO3,CaO,S,Cl2,MgO,Mg(NO3)2 աղյուսակում և անվանում`
Մետաղներ
Ոչ մետաղներ
Օքսիդ
Թթու
Հիմք
Աղ
Fe
P
SO2
HCl
Ba(OH)2
NaCl
Al
S
BaO
H2CO3
CaCO3
Al2O3
H2SO4
Cl2
Fe2O3
HNO3
Mg(NO3)2
KNO3
CaO
MgO
2.Կազմել հետևյալ աղերի բանաձևերը`
Կալիումի կարբոնատ
KCO3
Մագնեզիումի ֆոսֆատ
MgPo4
Ալյումինի սուլֆատ
Al2So4
Ցինկի քլորիդ
ZnCl
Կալցիումի ֆոսֆատ
KPo4
Մագնեզիումի նիտրատ
MgNo3
3.Լրացրեք բաց թողնված բառերը
Օքսիներ են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են երկուտարրի ատոմներից, որոնցից մեկը թթվածինն է:
Թթուները այն բարդ նյութերն են, որոնք կազմված են երկու ատոմներից և ջրածնից:
Հիմքեր են կոչվում այն բարդ նյութերը, որոնք կազմված են մետաղի և թթվային մնացորդների խմբերից:
Домашнее задание:прочитать до конца рассказ “ Время всегда хорошее”, составить предложения со словами “ время”, “ всему свое время”, “ время пошло”, “ время летит”.
Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:
Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:
Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:
1.Եվ քանի որ ինքն արդեն ուրիշ էր և իր արարքը ամենևին էլ սխալ չէր հասկացվի, նա վերցրեց հեծանվակայանում սպասող բոլորովին նոր հեծանիվը և ողջ աշխարհի աչքի առաջ նստեց ու սլացավ: 2.— Սա իմ հեծանիվն էր,- ասաց նա Փոլին:- Գողացել էին: Մենք ձեռքի գնդակ էինք խաղում, եկա, որ գնդակը գտնեմ՝ սա գտա: Ամեն ինչ վրայից հանել են, սա էլ գցել էստեղ:
3.իմ կարծիքով տարբերություն կա,որովհետև նա գողացել էր միայն քշելու համար իսկ մյուս գողը գողացել էր այն քանդելու համար։Երևի այո,որովհետև նա շատ էր սիրում իր հեծանիվը:
Ուրվագծային քարտեզի վրա նշել հարավ-արևմտյան Ասիայի երկրները և այդ երկրների ափերը ողողող ջրային ավազանները:
Ինչպիսին է Հարավ-արևմտյան Ասիայի աշխարհագրական դիրքը
Որոնք են հարավ-արևմտյան Ասիայի տնտեսական զարգացման խոչընդոտներն ու խթանիչները
Ինչով է պայմանավորված հարավ-արևմտյան Ասիայի մի շարք երկրներում տղամարդկանց մեծ թիվը
Ինչ դեր ունի հարավ-արևմտյան Ասիան ամողջ աշխարհում
1.
2.Հարավ-արևմտյան Ասիան գտնվում է Արաբական, Միջերկրական, Սև, Կարմիր և Կասպից ծովերի ու Պարսից, Օմանի, Ադենի ծոցերի միջև: Այս տարածաշրջանում ընդգրկված են Հայկական լեռնաշխարհը, Իրանական բարձրավանդակը, Արաբական թերակղզիները ու միջագետքի դաշտավայրը:
3.Հարավ-արևմտյան Ասիայով են անցնում Եվրոպական ու Աֆրիկական Ասիային կապող հաղորդակցության գլխավոր ուղիները: Դա մեծ ազդեցություն է թողնում այդ տարածաշրջանի երկրների սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական զարգացման վրա: Այս տարածաշրջանը ունի բարենպաստ աշխարհագրական դիրք ու հարուստ է բնական ռեսուրսներով, հատկապես նավթով:
4.
5.Հարավ-արևմտյան Ասիայում են գտնվում աշխարհի նավթի պաշարների 2/3-ը և գազի պաշարների 1/4-ը: Տարածաշրջամը աշխարհում առաջինն է փյունիկյան արմավի արտադրությամբ: Հարավ-արևմտյան Ասիան աշխարհում առանձնանում է խողովակաշարային տրանսպորտի զարգացման բարձր մակարդակով:
44. Ընդգծված բառերի և բառակապակցությունների փոխարեն գրի՛ր տրվածհոմանիշները:
Հայտնվի, պարզապես, գահավիժում էր, զմրուխտ, դեգերում են, վայրը, անցնելու, անընդհատ,կտրվի, կաթիլ, վառվում են, գնալ, սքանչացել էին:
Մի անգամ Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ Փարիզի մոտ մեծ ջրվեժտեսան:Սովորական ջրվեժ էր, որ բյուրեղապակե կոթողի նման ընկնում էր ցած:
Բայց բեդվինները սքանչացելէին:
Անապատում մարդիկ քանի՜ օր են դեգերում ջրհորին հասնելու համար: Քանի՜ ժամ ենփորում անընդհատ փլչող ավազը, մինչև որ փոսի հատակին ջրիկ ցեխ հայտնվի:
Ջրի ամենափոքրիկ կաթիլներից անգամ հողի վրա բոցկլտում են
խոտի վառ կանաչ կայծերը: Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայից մարդիկշտապում են տեսնելու այդ վայրը: Բեդվինները պատրաստ են հարյուրավորկիլոմետրեր անցնել, որպեսզի տեսնեն, թե խոտն ինչպե՞ս է աճում:
Բեդվինները պարզապես չէին կարողանում այդտեղից հեռանալ: Նրանք խնդրեցինշտապեցնող հյուրընկալին.
Ի՞նչ է փոխվում քո մեջ, երբ լսում ես պատերազմի մասին:
Թե ինչն եմ ատում, չգիտեմ: Բայց մի բան ատում եմ … — Պատերազմում ի՞նչն է ատելի (ստեղծագործական աշխատանք):
1.
2.Երբ ես լսում եմ պատերազմ բառը , հուզվում եմ և լարվում :Ես ատում եմ պատերազմ բառը
3.Պատերազմում ամենինչն է ատելի, որովհետև այնտեղ կա միայն սպանություն և ատելություն,ինչ է տարածքը որ դրա համար մարդիկ սպանում են միմյանց,արյուն թափում…: