November 21, 2019 – Էլիզա Այվազյան

Անհատական նախագիծ՝Տիեզերք

Նախագծի վերնագիր՝ Տիեզերք

Նախագծի մասնակից՝ Էլիզա Այվազյան

Նախագծի ժամանակահատված՝ շուրջտարյա, ամփոփում մեկ ամսվա կտրվացքով

Նախագծի նպատակ՝ ավելի շատ բան իմանալ Տիեզերքի մասին

Նախագծի ընթացք՝ համացանց ,գիրք

ՏԻԵԶԵՐՔ

Տիեզերքն ընդգրկում է անթիվ բազմությամբ գալակտիկաներ: Մեզ տեսանելի ամենահեռավոր գալակտիկաներն այնքան հեռու են մեզանից, որ դրանցից եկող լույսը մեզ է հասնում միլիարդավոր տարիների ընթացքում:«Milky way» գալակտիկայոմ է գտնվում մեր Արեգակնային համակարգը։Այն բաղկացած է Արեգակից և 9 մոլորակներից՝Մերկուրի,Վեներա,Երկիր,Մարս,Յուպիտեր,Սատուրն,Ուրան ,Նեպտուն ,Պլուտոն:Սակայն 2006թ-ին Պլուտոնը համարեցին թզուկ մոլորակ և համակարգում մնաց 8-ը։

Մերկուրի

Արեգակին ամենամոտ և ամենաարագընթաց մոլորակն է:։Մերկուրին նման է Լուսնին՝ նրա մակերևույթը ծածկված է բազմաթիվ խառնարաններով,որոնցից ամենամեծը կոչվում է Տաք ավազան: Նա չունի բնական արբանյակ և զգալի մթնոլորտ: Ի տարբերություն Լուսնի, Մերկուրին ունի մեծ երկաթյա միջուկ, որը ստեղծում է մագնիսական դաշտ, որը մոտավորապես կազմում է Երկրի մագնիսական դաշտի 1%-ը: Մոլորակը չափազանց խիտ է, ինչը պայմանավորված է միջուկի համեմատաբար մեծ չափերով: Մակերևույթի ջերմաստիճանը տատանվում է −183 °C-ից մինչև 427 °C (90 – 700 Կ):

Վեներա

Վեներան Երկրի երկնակամարում երևացող մարմիններից պայծառությամբ երրորդն է Արեգակից և Լուսնից հետո, նրա տեսանելի աստղային մեծությունը հասնում է −4,6, բավարար պայծառ, որպեսզի ստվերներ ստեղծի:Վեներան 2 մոլորակն է ,բայց այն ավելի տաք է քան Մերկուրին,որովհետև իր մթնոլորտը չի թողնում որ այն սառչի։Վեներայի ամպերը գունավոր են և թունավոր ,որովհետև այն պարունակում է թթուների կաթիլներ որոնք քայքայում են մաշկը։

Երկիր

Այն Արեգակի շուրջը պտտվում է գրեթե շրջանագծով` նրանից 149 600 000 կմ հեռավորության վրա։ Այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում Երկիրն Արեգակի շուրջը կատարում է մեկ լրիվ պտույտ, անվանում են տարի: Իսկ այն ժամանակահատվածը, որի ընթացքում Երկիրը մեկ լրիվ պտույտ է կատարում իր առանցքի շուրջը, կոչվում է օր։ Տարին ունի մոտավորապես 365 ու 1/4 օր։ Երկրի տրամագիծը մոտ 1 2 756 կմ է, իսկ հասարակածի երկարությունը` մոտ 40 000 կմ։ Բևեռների մոտ երկրագունդը թեթևակի սեղմված է։ Բևեռներ են անվանում Երկրի մակերևույթի այն կետերը, որոնցով անցնում է նրա երևակայական առանցքը և որի շուրջը պտտվում է Երկիրը (այդ մասին կարդացեք նաև «Երկրի բևեռներ» զրույցում)։ Այդ առանցքը Երկրի ուղեծրի հարթության հետ կազմում է մոտ 66 աստիճանի անկյուն։ Երկրի առանցքի այդ թեքվածության շնորհիվ է, որ Արեգակի շուրջը մեկ լրիվ պտույտ կատարելիս Երկիրը տարբեր չափով է լուսավորվում նրա ճառագայթներով։ Այդ պատճառով է, որ Երկրի վրա տարվա եղանակները փոխարինում են միմյանց. գարնանը հաջորդում է ամառը, ապա` աշունն ու ձմեռը։ Երկիրն ունի մեկ բնական արբանյակ՝ Լուսինը, և բազմաթիվ արհեստական արբանյակներ։ Երկրի արտաքին պինդ շերտը կոչվում է երկրակեղև։ Նրա հաստությունը ցամաքում 30-ից մինչև 70 կմ է, օվկիանոսների հատակին՝ ընդամենը 5-10 կմ։ Երկրակեղևի տակ, մինչև 3000 կմ խորությունը, տարածվում է մանթիան, իսկ ավելի խորը, մինչև Երկրի կենտրոնը, միջուկն է։ Որքան ավելի խորն են դասավորված ապարները, այնքան ավելի ամուր են ու տաք։ Գիտնականները ենթադրում են, որ մանթիան կարծր է ու շիկացած, իսկ Երկրի միջուկը կազմված է հալված երկաթից։ Երկրակեղևը և վերին մանթիան միասին այլ կերպ անվանում են լիթոսֆերա՝ քարե պատյան։ Իսկ օվկիանոսները և ծովերը, լճերը, գետերն ու ստորգետնյա ջրերը գոյացնում են ջրոլորտը՝ Երկրի ջրային թաղանթը։ Երկրի օդային թաղանթն անվանում են մթնոլորտ։ Այն կազմված է, հիմնականում, ազոտից (78 %) և թթվածնից (21 %): Երկրի բոլոր կենդանի օրգանիզմները (միկրոօրգանիզմները, բույսերը, կենդանիները, մարդիկ) կազմում են Երկրի կենսոլորտը, նրա «կենդանի» պատյանը։ Ներկայիս կենսոլորտը կազմավորվել է երկար, միլիարդավոր տարիներ տևած զարգացման ընթացքի՝ էվոլյուցիայի, հետևանքով։ Կենսոլորտը հսկայական դեր է խաղում մարդկության կյանքում։ Բույսերը մթնոլորտը հագեցնում են թթվածնով և կենդանիների հետ միասին սնունդ են մարդու համար։ Մարդը պետք է խելամիտ օգտագործի բնական հարստությունները, այսինքն՝ բնությանը պետք է հնարավորություն տա վերականգնելու, լրացնելու իր իսկ վերցրածը։ Անհրաժեշտ է մեզ շրջապատող միջավայրը՝ օդը, ջուրը, հողը պահպանել աղտոտվելուց։ Մեր երկրում շատ բան է արվում դրա համար։ Շրջապատող միջավայրի պահպանության վերաբերյալ մենք համաձայնագրեր ենք կնքում նաև այլ երկրների հետ։

Մարս

Մարսը իր անունը ստացել է հռոմեական պատերազմի աստված Մարսի պատվին: Երբեմն անվանում են նաև «կարմիր մոլորակ» մակերևույթի կարմրավուն երանգի պատճառով, որը ստացվում է երկաթի օքսիդի պատճառով:

Մարսը Արեգակնային համակարգի Արեգակից հեռավորությամբ չորրորդ (Մերկուրիից, Վեներայից և Երկրից հետո) և չափերով յոթերորդ (զանգվածով և տրամագծով գերազանցում է միայն Մերկուրիին) մոլորակն է: Մարսի զանգվածը կազմում է Երկրի զանգվածի 10,7 %-ը, (0,64185 × 1024 կգ), ծավալը` 0,15 Երկրի ծավալ, միջին գծային տրամագիծը` 0,53 Երկրի տրամագիծ (6800 կմ): Մարսի ռելիեֆը ունի շատ յուրահատուկ առանձնահատկություններ: Մարսի հանգած հրաբուխ Օլիմպոսը հանդիսանում է Արեգակնային համակարգի ամենաբարձր լեռը, իսկ Մարիների հովիտները ամենամեծ կիրճն է:2009 թվականի փետրվարին հետազոտական ուղեծրային սարքերի խումբը Մարսի ուղեծրում կազմված էր երեք աշխատող տիեզերական սարքերից` «Մարս Ոդիսևս», «Մարս-էքսպրես» և «Մարսյան հետախուզական արբանյակ», դա ավելին է, քան ցանկացած այլ մոլորակի մոտ, Երկրից բացի։

Գիտնակաները ուզում են ոսումնասիրել Մարսը կար արդյոք կյանք Մարսի վրա թե ոչ ։ NASA -ն արբանյակ է ուղարկել մարսի վրա որպեսզի այն ուսումնասիր են։

Նրանք այդ արբանյակի մքջոցով շատ հետաքրքիր զարմանալի մարմիններ գտան

Յուպիտեր

Ինչպես Սատուրնը, Ուրանը և Նեպտունը, Յուպիտերը ևս դասվում է գազային հսկա մոլորակների դասին: Ժամանակակից միջազգային աստղագիտական միության կողմից ընդունված անունը` Յուպիտեր, ծագում է հին հռոմեական բարձրագույն աստծո անունից:Յուպիտերի «Մեծ Կարմիր հետքը», լուսանկարված Վոյաջեր 1-ի կողմից Յուպիտերի վրա տեղի են ունենում մի շարք մթնոլորտային երևույթներ, ինչպիսիք են փոթորիկներ, կայծակներ և բևեռափայլեր, որոնք մի քանի անգամ ավելի մեծ են ու ուժգին քան Երկրի վրա: Ուշագրավ է Յուպիտերի մթնոլորտում ձևավորված Մեծ Կարմիր հետքը, որը մի հսկա մրրիկ է և հայտնի է XVII դարից ի վեր: Իր տրամագծով այն գերազանցում է Երկիր մոլորակը: Յուպիտերը ունի առնվազն 66 արբանյակներ, որոնցից ամենամեծերը Իո, Եվրոպա, Գանիմեդը և Կալիստոն հայտնաբերվել են Գալիլեո Գալիլեյի կողմից 1610 թվականին:Յուպիտերի հետազոտությունները կատարվում են Երկրի վրա գտնվող և ուղեծրում գործող աստղադիտակներով, ինչպես նաև սկսած 1970 թվականից դեպի այս մոլորակն են ուղարկվել ութ միջմոլորակային տիեզերական կայաններ` ՆԱՍԱ-ի «Պիոներներ», «Վոյաջեր», «Գալիլեո» և այլն: Նրա վրա մեծ բիծ կա որին կոչում են կարմիր բիծ։Այն պտտվող փոտորիկ է որը չի դադարում արդեն 300 տարի։Այս փոթորիկը երկրից 2 անգամ ավելի մեծ է։

Սատուրն

Սատուրնը կազմված է ջրածնից, ոչ մեծ քանակությամբ հելիումից և գծային էլեմենտներից։ Այն կազմված է նաև փոքր քարե և սառցե միջուկից, որը շրջապատված է մետաղական ջրածնի հաստ շերտով և դրսից` գազային շերտով։ Քամու արագությունը Սատուրնի վրա կարող հասնել 1800 կմ/ժ։ Մթնոլորտում տեղի են ունենում հսկայական փոթորիկներ, որոնք տեսանելի են անգամ Երկրից (աստղադիտակով)։ Սատուրնի մագնիսական դաշտը հասնում է Յուպիտերինին և մեծ է Երկրի մագնիսական դաշտից։ Սատուրնը միակ մոլորակն է, որի խտությունը ավելի փոքր է, քան ջրինը։ Չնայած դրան մոլորակի միջին խտությունը գազային մթնոլորտի պատճառով կազմում է 0,69 գ/սմ³։ Սատուրնը տրամագծով Երկրից մեծ է 9,4 անգամ, ծավալով` 96 անգամ, զանգվածով` 95 անգամ։ Չնայած Սատուրնի քիմիական կազմի մասին որևէ հստակ տեղեկություն չկա, գիտնականները կարծում են, որ այն նման է Յուպիտերի քիմիական կազմին։ Այն ունի փոքրիկ քարոտ միջուկ, որը շրջապատված է ջրածնով և հելիումով։ Միջուկը նման է Երկրի միջուկին, բայց ավելի խիտ է։ Սրանից վերև հեղուկ մետաղական ջրածնի ավելի հաստ շերտ է, որին հաջորդում է մի այլ շերտ` կազմված ջրածնից և հելիումից, իսկ ամենաբարձր շերտը 1000կմ բարձրությամբ գազային մթնոլորտ է։ Միջուկի զանգվածը մոտավորապես 9-22 անգամ մեծ է Երկրի զանգվածից։ Սատուրնը ունի շատ տաք մակերևույթ, որի ջերմությունը հասնում է 117000 ^oC, և այն տիեզերք է հաղորդում 2,5 անգամ ավելի շատ էներգիա, քան այն ստանում է Արևից: Սատուրնի հասարակածի օղակները և արբանյակների համակարգի հարթությունը խավարածրի նկատմամբ թեքված է 26^o անկյունով, ինչը բարենպաստ պայմաններ է ստեղծում օղակները դիտելու համար։ Մեկ ուղեծրային պտույտի ընքացքում (29,5 տարի) Սատուրնը դեպի մեզ է շրջվում մերթ հյուսիսային, մերթ հարավային բևեռներով։ Այդ պատճառով օղակները երևում են «վերևից», իսկ երբեմն էլ ընդանրապես չեն երևում, երբ դեպի դիտողն են շրջված եզրով։ Օղակները կազմված են մանր փոշեհատիկներից և մինչև 10-15 մ տրամագծով սովորական ջրասառույցի բեկորներից և փխրուն ձնագնդերից։ Օղակները շատ բարակ են` 10-20 մ։ Ամբողջ օղակային համակարգի լայնությունը 60 000 կմ է։ Օղակների առաջացման մասին ընդունված է այն տեսակետը, թե իբր դրանք այն հսկայական ամպի մնացորդներն են, որից կազմավորվել են Արեգակնային համակարգի մոլորակները։Սատուրն ու Յուպիտերն այնքան արագ են պտտվում իրենց առանցքի շուրջը,որ բևեռներում սեխմված են։

Ուրան

Հայտնաբերվել է 1781 թվականին անգլիացի աստղագետ Ուիլիամ Հերշելի կողմից և անվանվել է հունական աստված Ուրանի պատվին։ Ուրանը դարձավ առաջին մոլորակը, որը հայտնաբերվել է «Նոր ժամանակներում» և աստղադիտակի միջոցով։

Ուրանի հայտնաբերման մասին Ուիլիամ Հերշելը հայտարարեց 1781 թվականի մարտի 13-ին՝ առաջին անգամ անտիկ ժամանակներից ի վեր ընդլայնելով Արեգակնային համակարգի սահմանները։Ինչպես և մյուս գազային հսկաները, Ուրանն ունի օղակների համակարգ և մագնիտոլորտ, բացի այդ, այն ունի 27 արբանյակ:Ուրանը Երկրից ծանր է 14,5 անգամ, այն Արեգակնային համակարգի հսկա մոլորակներից ամենաթեթևն է:Արևի շուրջը պտտվելիս՝Ուրանի սեփական պտույտի առանցքը պտտվում է,ասես Ուրանը «պառկած» հոլ լինի ,այնինչ մնացած մոլորակները պտտվում են «կանգնած» հոլի պես։

Նեպտուն

Նեպտունը արեգակնային համակարգի ութերորդ մոլորակն է: Միջին հեռավորությունը Արեգակից 4495,6 մլն կմ է:
Իր առանցքի շուրջը պտտվում է 15 ժամ 48 րոպեում: Արեգակի շուրջը պտույտը տևում է 164,8 երկրային տարի:
Նեպտունի միջին ջերմաստիճանը -200 աստիճան ցելսիուս է, զանգվածը 17,2 անգամ գորազանցում է երկրի զանգվածին: Տրամագիծը 49 500 կմ է` մոտ 4 անգամ մեծ երկրայինից: Միջին խտությունը հավասար է 1,74 գրամ/սմ խորանարդ: Նեպտունը պատած է մթնոլորտով, որտեղ հայտնաբերվել են մոլեկուլային ջրածին, մեթան և հելիում: Անդրադարձնում է իր վրա ընկած լույսի 52 տոկոսը: Այն փոթորիկ է ունեցել,որը չքացել է։
ՈՒնի երկու արբանյակ` Տրիտոն և Ներեիդա:
Տրիտոնը արեգակնային համակարգի մեծագույն արբանյակներից է, զանգվածով երկու անգամ գորազանցում է Լուսնին: Տրիտոնի տրամագիծը 4000կմ է, պտտման պարբերությունը 5,9 օր է, իսկ պարաբոլական արագությունը 2,7կմ վրկ: Ենթադրվում է, որ Տրիդոնը մթնոլորտ ունի: Ներեիդայի տրամագիծը 300 կմ է, պտտման պարբերությունը 1 տարի:

Դասարանական աշխատանք

Olivia’s story:part 2

…But he was a little scared. He was walking and wanted to get in touch with the president of the XR017, but he couldn’t. On the way he met a man. He told about the Earth, invited sweet and coffee, but he refused because he don’t know what is sweet or coffee . He followed his spaceship, but it was not there. He tried to get in touch again, and finally he did.He asked for a spaceship to be sent here, but he had to wait a long time. The man approached and asked to stay at his house until the spaceship arrived. They start to talk about everything .When the spaceship landed, he had to go home and told his friend that they would meet again and return home.He always remember that day and never forgive he’s new friend.

1. Կազմիր Նապոլեոնյան ժամանակաշրջանի ժամանակագրությունը:

1802թ. Նապոլեոնը նշանակվել է կոնսուլ
1804թ. թագադրվել է կայսր՝ Նապոլեոն I անունով
1800թ. հիմնադրել է Ֆրանսիական բանկն ու ստեղծել դրամական նոր միավոր՝ ֆրանկը, ընդունել օրենսգրքեր
1812թ. Նապոլեոնի կայսրության կործանումը սկսվել է Ռուսաստանի հետ պատերազմում
1815թ. նորից զբաղեցրել է ֆրանսիական գահը 2. Ներկայացնել Նապոլեոնի վարչակարգը, բարեփոխումները և հետևանքները:

1799 թվականի նոյեմբերին իրականացրել է պետական հեղաշրջում և դարձել առաջին կոնսուլ։ Հաջորդ տարիների ընթացքում կատարել է քաղաքական ու վարչական մի շարք բարեփոխումներ՝ աստիճանաբար հասնելով դիկտատորական իշխանության։

Նապելոնի ներմուծած վարչական ու իրավական նորարարությունները հիմք են դրել ժամանակակից պետությանը. նրանցից շատերը գործում են մինչ օրս: Դառնալով առաջին կոնսուլ՝ Նապոլեոնը արմատապես փոխել է երկրի պետական կառուցվածքը. 1800 թվականին անցկացրել է վարչական բարեփոխում, հիմնադրելով կառավարությանը ենթակա պրեֆեկտ դեպարտամենտների ու սուպրեֆեկտ շրջանների ինստիտուտը: Քաղաքներում ու գյուղերում նշանակվել են քաղաքագլուխներ: Վարչական բարեփոխումը թույլ է տվել լուծել այն հարցերը, որոնց համար պատասխանատու էին իշխանության տեղական մարմինները, և որոնք նախկինում չէր կարողանում լուծել Դիրեկտորիան, այն է՝ հարկերի հավաքումն ու զինակոչիկների հավաքումը:

Պատմիր Նապոլեոն Բոնապարտի կողմից վարած պատերազմների մասին:

1804 թվականի մայիսի 18-ին հռչակվել է կայսր։ Նապոլեոնյան հաղթական պատերազմները, հատկապես 1805 թվականի ավստրիական արշավանքը, 1806-1807 թվականներին պրուսական ու լեհական արշավանքները, 1809 թվականի ավստրիական արշավանքը նպաստել են Ֆրանսիայի՝ մայրցամաքի գլխավոր տերությունը դառնալուն։ Սակայն Նապոլեոնի՝ «ծովերի տիրուհի» Բրիտանիայի հետ անհաջող մրցակցությունը թույլ չի տվել, որ այդ կարգավիճակը լիակատար կերպով ամրագրվի։

Ռուսաստանի դեմ մղված 1812 թվականի պատերազմումՆապոլեոնի պարտությունը հանգեցրել է եվրոպական տերությունների կողմից հակաֆրանսիական կոալիցիայի ստեղծմանը։ Լայպցիգի մոտ տեղի ունեցած Ժողովուրդների ճակատամարտում Նապոլեոնն արդեն չի կարողացել դիմադրել դաշնակիցների միասնական բանակին։ Կոալիցիայի զորքի՝ Փարիզ մտնելուց հետո Նապոլեոնը գահընկեց է արվել 1814 թվականի ապրիլի 6-ին և աքսորվել Էլբա կղզի։

Փորձելով Իսպանիայի խնդիրը լուծել նախքան Ավստրիայի՝ պատերազմի մեջ մտնելը, Նապոլեոնը հոկտեմբերի 29-ին արշավանք է սկսել Գերմանիայից եկած 160 հազարանոց բանակի հետ: Դեկտեմբերի 4-ին ֆրանսիական զորքերը մտել են Մադրիդ: Հունվարի 16-ին անգլիացիները, հետ մղելով Նիկոլա Ժան դե Դյո Սուլտի գրոհը Լա Կորունյայի մոտ, նստել են նավ ու հեռացել Իսպանիայից: 1809 թվականի հունվարի 1-ին Աստորգայում Նապոլեոնն ստացել է ճեպագիր Ավստրիայի ռազմական պատրաստությունների մասին և իր կառավարությունում մտերմացած Թալեյրանի ու Ֆուշեի կողմից կատարվող ինտրիգների մասին: Հունվարի 17-ին նա Վալյադոլիդից ուղևորվել է Փարիզ:

Չնայած ձեռք բերված հաջողություններին՝ Պիրենեյների նվաճումը մնացել է անավարտ. իսպանացիները շարունակել են պարտիզանական պատերազմը, անգլիացիները սատարել են Պորտուգալիային, երեք ամիս անց անգլիացիները Արթուր Ուելսլի Վելինգթոնի հրամանատարությամբ նորից ափ են իջել թերակղզում: Պորտուգալական և իսպանական իշխանությունների անկումից հետո նրանց գաղութները բաց են եղել բրիտանական առևտրի համար, և առաջացել է ճեղքվածք մայրցամաքային շրջափակումում:

Առաջին անգամ պատերազմը շահույթի չի բերել Նապոլեոնին, այլ միայն պահանջել է ավելի ու ավելի շատ ծախսեր ու զինվորներ: Ծախսերի փակման համար ավելացվել են կողմնակի (աղի, պարենային ապրանքների) հարկերը, ինչը հանգեցրել է բնակչության դժգոհությունը:

Վերլուծիր Նապոլեոն Բոնապարտի ձախողման պատճառները:

Ես կարծում եմ, որ Նապոլեոն Բոնապարտի ձախողման գլխավոր պատճառն այն էր, որ նա առանց քայլերի հաշվարկման, ցանկանում էր անխնա մեծացնել Ֆրանսիայի տարածքները, առանց հասկանալու, թե հետո ինչ պետք է անի…

Ներկայացրու Նապոլեոն Բոնապարտի մտքերից, ելնելով այդ մեջբերումներից փորձիր նկարագրել նրա տեսակը:

Գեղեցիկ կինը դուր է գալիս աչքերին, իսկ բարին՝ սրտին։ Մեկը գեղեցիկ իր է, իսկ մյուսը թանկարժեք գանձ։

Անհնարը՝ դա բառ է, հիմարների բառարանից։

Երևակայությունը տիրում է աշխարհը։

Պատմությունը՝ դա անցած իրադարձությունների վարկած է, որի հետ մարդիկ որոշել են համաձայնվել։

Ելնելով Նապոլեոն Բոնապարտի շատ ու շատ մտքերից, իմ կարծիքով նա եղել է շատ ուղիղ մարդ, այսինքն ինչ մտածել է, դա էլ ասել է: Նա սիրել է հասնել իր նպատակներին, ցանկացած ձևով…

Տեսաֆիլմը դիտելուց հետո գրել ամենատպավորիչ հատվածը, նոր տեղեկությունները: «Նապոլեոն Բոնապարտ»

Հետազոտական աշխատանք- «Ժոզեֆ Ֆուշե»

Եղել է Տերմիդորյան հեղաշրջման (1794) կազմակերպիչներից ու ղեկավարներից։ Դիրեկտորիայի ժամանակաշրջանում (1795—1799) զբաղեցրել է դիվանագիտական պաշտոններ, 1799 թ.-ին նշանակվել ոստիկանության մինիստր։ Աջակցել է գեներալ Բոնապարտին՝ իրականացնելու Բրյումերի տասնութի (1799 թվականի նոյեմբերի 9-10) պետական հեղաշրջումը։ Լյուդովիկոս XVIII-ի վերադարձից (1815) հետո նշանակվել է ոստիկանության մինիստր, սակայն շուտով հանվել պաշտոնից։

Ժոզեֆ Ֆուշեն այն եզակի գործիչներից է, որ նրանց հետ մնալը վտանգավոր է, իսկ առանց նրանց մնալը՝ ուղղակի սարսափելի։

Հենց այս պատճառով է, որ Նապոլեոնը Ֆուշեի հետ մնալուց նողկանք էր ապրում, իսկ առանց նրա իր անձի հանդեպ վտանգ զգում։ Մի քանի անգամ հեռացնելով Ոստիկանության մինիստրի պաշտոնից, Նապոլեոնն այդպես էլ վճռականություն չունեցավ վերջնականապես վտարելու Ֆուշեին։ Ֆուշեն հաջողեցրեց մնալ Կայսրության ոստիկանապետ միայն իր խելքի շնորհիվ։ Վերջապես, Ստեֆան Ցվայգը տվել է Ֆուշեի հետևյալ բնութագրումը. «թող իրեն ծաղրեն, բայց միայն ենթարկվեն ու վախենան իրենից»։

կարծիք՝Ժոզեֆ Ֆուշեն շատ վտանգավոր,կոպիտ էր և նա արժանի չէ այդ պաշտոնին։

Ներգործող խնդիր

Հիշում ենք. կան բայեր, որոնք կարող են ստանալ վ կրավորական մասնիկը:

Պապը սիրում է (ո՞ւմ) թոռներին – ուղիղ խնդիր: – Թոռները սիրվում են պապիկողմից – ներգործող խնդիր:

Արմենը բարձրաձայն կարդաց (ի՞նչը) նամակը – ուղիղ խնդիր: – Նամակըբարձրաձայն կարդացվեց Արմենի կողմից – ներգործող խնդիր:

Երեկոյան երկինքը ծածկվեց ամպերով – ներգործող խնդիր:

Կետերի փոխարեն գրիր ներգործող խնդիր (ո՞ւմ կողմից, ինչի՞ց, ինչո՞վ):

• Հանցագործը քննադատվում էր դատարանի կողմից:

• Բնությունը փոխվում է :

• Վայրենիներն ազատ արձակվեցին … :

• Կեսօրին փողոցները փակվել էին շինարարների կողմից:

• Հրատապ լուրը հայտնվեց լրագրողի կողմից:

Ուղիղ խնդիրով նախադասությունները շրջել՝ դարձնելով ներգործող խնդիր ունեցողնախադասություններ:

• խոհանոցում համեղ ընթրիք էր պատրաստվում աղջկա կողմից:

• նրա խարխուլ կացարանը քանդվել է երկրաշարժի կողմից:

• ծանր հիվանդը բուժվեց անհրաժեշտ դեղից:

• երկինքը ծածկվեց ամպերից:

• հարևանները հրավիրվեցին ներս նահապետի կողմից:

• օրհնանքի խոսքեր ասվեց ծերունի Մովսեսի կողմից:

• սուփրա փռվեց, սեղանին մի կուլա գինի դրվեց Նուբարի կողմից:

Ներգործող խնդիրով նախադասությունները շրջել՝ դարձնելով ուղիղ խնդիր ունեցողնախադասություններ:

• քամին հալածվում էր մառախուղի թանձր քուլաները :

• Սիմոնը արագ լրացրեց հինգ դիմում:

• նրա աշակերտները լուսավորում էին ամրոցը ամեն գիշեր:

• բերրի պտղածառերը, խաղողի որթերը և ծաղկող թփերը ծածկել էին պարսպիներսը

• Գիշերվա մեղմ քամին թեթև օրորում էր բարձրահասակ բարդուն

Նախադասությունը կետադրել և վերլուծել.

• Զինվորները արյունաթաթախ ու քրտնած բերում էին Զոհրակին ՝գնդիհրամանատարին:

Զինվորները-ենթակա

բերում էին -ստորոգյալ

արյունաթաթախ ու քրտնած-որոշիչ

Զոհրակին-ուղիղ խնդիր

գնդի-հատկացուցիչ

հրամանատարին-ուղիղ խնդիր

Կետադրիր:

1. Փչում էր թափանցող քամի մարտին հատուկ թեթև հանդարտ բայց սառը:

2. Էմման հենվեց ամուսնու թևին իսկ Սիլվան Էմմայի:

3. Երեքն էլ ՝Էմման ամուսինը և Սիլվան, անցան փողոցը:

4. Գիշերային մուգ կապույտ երկինքը՝ պարզ էր ,աստղերը սովորականից խաղաղ:

5. Արևածաղկի մեծ-մեծ գլուխներ սև լիքը սերմերով ձմերուկի և սեխի գլխապտույտառաջացնող բույր էր տարածվել շուկայում:

Ենթակա-նախադասությունները դարձրեք ենթակա-բառակապակցություններ:

• Ով իր պատմությունը չգիտե, չի կարող իր երկրի տերը դառնալ:

• Ակնհայտ էր, որ գողը գողացել է հացը:

• Պարզ չէր, որ լավ է լինելու մեր վիճակը:

• Երևում էր, որ հյուրը առաջին անգամ է այստեղ:

• Պատասխան կտա նա, ով առաջինն է դուրս եկել սենյակից:

Հարցեր կրկնողության համար

Ինչ է ուսումնասիրում քիմիան,ինչ բնագիտական գիտություններ գիտեք
Քիմիան ուսումնասիրում է նյութերը դրանց հատկությունները, բաղադրությունը և նաև կիրառումը:
Ֆիզիկա, քիմիա, կենսաբանություն, էկոլոգիա, աստղագիտություն, աշխարհագրություն, բնապահպանություն, երկրաբանություն, գյուղատնտեսություն, անատոմիա և այլն…
Մարմին,նյութ,բերել օրինակներ
Մեզ շրջապատող բոլոր առարկաները կոչվում են ֆիզիկական մարմիններ: Իսկ այն ինչից կազմված են այդ ֆիզիկական մարմինները կոչվում են նյութեր:
Սեղան, աթոռ, բաժակ, տուփ, քանոն, մեքենա․․․
Պարզ և բարդ նյութեր,բերել օրինակներ
Պարզ նյութ-ծծումբ, երկաթ
Բարդ նյութ-պղինձ, ածխածին
Ֆիզիկական,քիմիական երևույթներ,բերել օրինակներ
Ֆիզիկական երևույթներ ՔԻմիական երևույթներ
Մոմի հալվումը Մագնեզյումի այրումը
Սպիրտի գոլորշիացումը Ամաոնյումի բիքրոմատի քայքայումը
Սոդայի լուծումը ջրում Լուցկու այրումը
Սահմանել մոլեկուլ,ատոմ հասկացողությունները,ատոմի բաղադրությունը
Մոլեկուլը նյութի այն ամենափոքր մասնիկն է, որը պահպանում է տվյալ նյութի հիմնական քիմիական հատկությունները: Մոլեկուլները կազմված են ատոմներից։
Ինչ ատոմամոլեկուլային տեսության կետեր գիտեք
Տարրի հարաբերական ատոմային զանգված է կոչվում այն մեծությունը, որը ցույց է տալիս, թե տվյալ տարրի ատոմի զանգվածը քանի անգամ է մեծ որպես միավոր ընդունած ջրածնի ատոմի զանգվածից։ Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, թե մեկ մոլեկուլային զանգվածը քանի անգամ է մեծ:
Հարաբերական ատոմային,մոլեկուլային զանդված
Մոլեկուլի հարաբերական զանգվածի ատոմային միավոր։ Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, թե տվյալ նյութի մոլեկուլի զանգվածը քանի անգամ է մեծ Զանգվածի ատոմային միավորից (ԶԱՄ)։ Այն նշանակում են M_r-ով։
Տարրերի առաջին դասակարգումը,ինչպես է ստեղծվել պարբերական համակարգը
Տարրերի առաջին դասակարգում:
Բոլոր տարրերը բաժանվում են երկու խմբի` մետաղներ և ոչ մետաղներ: Մետաղները՝ բացի սնդիկից, պինդ են, ունեն մետաղական փայլ, պլաստիկ են, ունեն ջերմա և էլեկտրահաղորդականություն, կազմված են մետաղներից և դժվարահալ են:
Ոչ մետաղները, եթե պինդ են՝ փխրուն են, մեծամասամբ հեղուկ կամ գազային նյութեր են, չունեն փայլ, չունեն ջերմա և էլեկտրահաղորդականություն:
Այս դասակարգումը թերի էր, քանի որ գտնվեցին տարրեր, որոնք ունեն և’ մետաղական, և’ ոչ մետաղական հատկություններ:
Առանձնացրեցին երեք խումբ տարրեր:
Առաջին խումբը՝ ալկալիական մետաղներ, երկրորդը՝ հալոգենները, և երրորդը՝ իներտ կամ ազնիվ գազեր:
I խումբ \ Ալկալիական մետաղներ` ամենաակտիվ մետաղները, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr…
II խումբ \ Հալոգեններ` ամենաակտիվ ոչ մետաղներ, F², Cl², Br², J², At²… Հալոգեն բառը հուներենից թագմանվում է աղ առաջացնող նյութ:
III խումբ \ Իներտ կամ ազնիվ գազեր` He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn… Իներտ գազեր, նրանք կազմված են ատոմներից, որոնք այնքան պասիվ են, որ չեն միանում իրար և ուրիշ ատոմների հետ:
Բոլոր տարրերը գրվեցին ըստ ատոմային հարաբերական զանգվածների մեծացումով, տարրերը համարակալվեցին և այդ համարները կոչվեցին կարգաթվեր: Նկատեցին, որ ամեն մի 8 տարրից հետո կրկնվում են տարրերի հատկությունները: Այդ երկար շարքը բաժանեցին ավելի կարճ շարքերի, այնպես, որ ալկալիական մետաղները ընկնեն իրար տակ, հալոգենները իրար տակ, իներտներն էլ իրար տակ, այդ շարքերը կոչվեցին պարբերություններ:
Պարբերություններ,ինչ է ցույց տալիս պարբերության համարը
Պարբերոթյունը տարրերի հորիզոնական շարքեր են, գրված ըստ կարգաթվերի մեծացումով: Սկսվում են ալկալիական մետաղներով և ավարտվում ազնիվ գազերով:
Կարգաթիվ,ինչ է ցույց տալիս տարրի կարգաթիվը
Բոլոր տարրերը գրվել են ըստ ատոմային հարաբերական զանգվածների մեծացումով, տարրերը համարակալվեցին և այդ համարները կոչվեցին կարգաթվեր:
Խմբեր,ենթաղմբեր,ինչ է ցույց տալիս խմբի համարը
Խմբերը բաժանվում են գլխավոր և երկրորդական ենթախմբերի, գլխավոր է կոչվում այն ենթախումբը, որը կազմված է և փոքր և մեծ պարբերության տարրերից: Երրորդական ենթախմի տարրերը կապույտ են:
Տարրի բնութագրումը ըստ պարբերական համակարգի
Օքսիդացման աստիճան,վալենտականություն
քիմիական կապի տեսակները՝կովալենտ
(ոչբևեռայի,բևեռային),իոնային,մետաղական
Կովալենտ է կոչվում այն կապը, որը առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների մինջև ընդհանուր էլեկտրոնային զույգի միջոցով: Կովալենտ բառը լինում է երկու տեսակի` ոչ բևեռային և բևեռային: Ոչ բևեռային է կոչվում այն կապը, որը առաջանում է միևնույն ոչ մետաղների ատոմների միջև, ընդհանուր էլեկտրոնային զույգի միջոցով: Բևեռային է կոչվում այն կապը, որը առաջանում է տարբեր ոչ մետաղների ատումների միջև, ընդհանուր էլեկտրոնային զույգի միջոցով: