Մայիսի 16-20՝ Հեղինակային կրթական ծրագրի մայիսյան հավաք
Պատրաստվե՛ք ներկայացնելու՝
Թեման՝ Հայոց քաղաքակրթությունը ուշ միջնադարում․
ա/ Հայաստանը 15-րդ դարում
բ/ Հայաստանը 16-րդ դարում-17-րդ դարի առաջին կեսին /բանավոր, էջ 191-197, նաև այլ աղբյուրներ/․
Առաջադրանք
1․ Նկարագրե՛ք վիճակը Հայաստանում օտար տիրապետության շրջանում։
2․ Ե՞րբ և որտե՞ղ առաջացան Օսմանյան և Սեֆյան պետությունները։
3․ Նկարագրե՛ք Շահ Աբասի կազմակերպած հայ ժողովրդի բռնագաղթը
1604թ. ամռանը Օսմանյան բանակը անցավ հակահարձակման։ Թուրքերն Արզրումիցշարժվեցին դեպի Կարս և Շիրակ։ Շահ Աբասը որոշեց ճակատամարտ չտալ, այլ նահանջել նանաև որոշեց թշնամու բանակի հարձակման ուղղությամբ ամայացնել երկիրը, իսկ հայբնակչությանը քշել Պարսկաստան։ Դրանով նա զրկում էր թշնամուն պարենավորվելուց, ինչիհետևանքով թուրքերի առաջխաղացումը կդժվարանար։
Շահ Աբասի այդ կազմակերպած բռնագաղթը նպատակ ուներ հայ բնակչությանը քշելՊարսկաստան, զարկ տալու երկրի տնտեսական զարգացմանը։
Պարսկական բանակը նահանջում էր Այրարատյան դաշտով, Երասխի հոսանքի ուղղությամբ։Առջևից նրանք Պարսկաստան էին քշում Այրարատյան դաշտում իրենց կողմից կուտակածողջ բնակչությանը։ Պարսից զինվորները Կարսից մինչև Ջուղա ընկած տարածքում ոչնչացնում էին տեղահանված բնակչության տները, ունեցվածքը և այլն որպեսզի դրանք թուրքերի ձեռքը չընկնեն։ Իսկ գաղթած բնակչությունն էլ կկորցներ վերադարձի հույսը։
Հայաստանը վերածվեց անապատի։ Գաղթից ազատվեց միայն Սյունիքի և Արցախ-Ուտիքիհայությունը, որը հեռու էր ռազմաճակատի գծից։ Բացի այդ, պարսիկները գիտակցում էին, որտեղի բնակչությունը, օգտվելով իր լեռնոտ երկրամասի անառիկությունից, կարող է համառդիմադրել։
Պարսկական բանակը, հետապնդվելով թուրքերից, շտապեցնում էր ժողովրդին օր առաջանցնել Երասխի մյուս ափը։ Ի վերջո, մեծ կորուստների գնով Ջուղա հասած ժողովուրդըպարսկական բանակի հետ անցնում է Երասխը։ Ղրանից հետո թուրքական բանակը մտավՆախիջևան։
Էլիզա Այվազյան 