1.Դանիել Վարուժանը սովորել է նախ գյուղի դպրոցում, ապա՝ Մխիթարյան միաբանության նախակրթարաններից մեկում, Քաղկեդոնի գիշերօթիկ վարժարանում,Վենետիկի Մուրադ Ռաֆաելյան վարժարանում, Բելգիայի Գենտ քաղաքի համալսարանում:
2. Հեթանոս շարժման իմաստն այն է՝ քրիստոնեությունն ընդունելուց հետո հայազգը ոգով,ապա քարի ուժով թուլացել է և գնում է ամկումից անկում: Պետք էվերադառնալ հին Աստվածներին…Հեթանոս երգեր ժողովածուն գրվել է այդ ոգով։
3. Այդ ժողովածուներն են՝ «Սարսուռներ» 1906թ, «Ցեղին սիրտը» 1909թ,«Հեթանոս երգեր» 1912թ., «Հացին երգը» 1921թ.:
1.«Ձոն»-ը քնարական բանաստեղծության տեսակ է, որը կարող է նվիրվել հայրենիքին, հիշարժան և սիրելի մարդկանց:
2. «Ձոն» բանաստեղծությունը «Ցեղին սիրրտը» ժողովածուից է և իր մեջ խտացնում է հայ իրականությունը:
3. Բանաստեղծությունը կազմված է հինգ վեց տողանի տներից, որոնց վերջին տողը կրկնվում է մի բառի փոփոխությամբ:
1.Առաջին տողերն իրենց մեջ ամփոփում են ամբողջ տան իմաստը:
2.Թավ գրված բառերը ցույց են տալիս բանաստեղծության հասցեատիրոջը:
3.Վերջին տան վերջին փոխվող բառերը ամբողջ տան ամփոփումն են:
1. «Ցորյանի ծովեր» բանաստեղծությունը «Հացին երգը» ժողովածուից է:
2. «Ցորյանի ծովեր» նշանակում է անընդգրկելի ցորենի դաշտ:
3. Քամու սաստկությունը ցույց տալու համար բանաստեղծը ստեղծում է արտում խեղդվող ուլի պատկերը:
1.Արտը թեք էր՝ բլուրների կողերն ի վար:
2.Արտը հասուն էր:
3.Վարուժանը ստեղծել է հասունացող արտի պատկերը:
«Ցորյանի ծովեր» բանաստեղծությունը
1.Բանաստեղծությունը բաղկացած է հինգ տնից:
2.Բանաստեղծության վերջին տողերն են.
«Ծովե՜ր կ’ անցնին,
Հովե՜ր կ’ անցնին»:
3.Հացի արարումը բաղկացած է մի քանի փուլերից՝ դաշտային աշխատանքներ, ցորենի հատիկը ցանել, մշակման աշխատանքներ, ցորենի հավաքման և ամբարման աշխատանքներ, ցորենը աղալու, ալյուր դարձնելու աշխատանքներ, հացի պատրաստում:
Էլիզա Այվազյան 