1. Ինչի՞ց են առաջանում մեքենաների գերեզմանները:
2. Որտեղի՞ց են ներմուծվում և ինչ քանակի:
3. Ինչի՞ համար են ներմուծում:
4. Ի՞նչ վնաս են տալիս:

Հայաստան մեքենաները հիմնականում ներուծում են Գերմանիայից,Ճապոնիայից ,ԱՄՆ-ից Կորեայից և այլ երկրներից:

2018 թվականի  ընդհանուր առմամբ, ներմուծվել է 26 410 ավտոմեքենա։

2019 թվականին ներմուծվել է 53 210 հատ մարդատար ավտոմեքենա։

2019 թվականին  ավտոմեքենաների ներմուծման ընդհանուր արժեքը (մաքսային արժեքը) կազմել է 139 մլն դոլար՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակաշրջանի համեմատ աճելով մոտ 32 մլն դոլարով կամ 29.5 %-ով։ Ուրեմն, ներկրվող մեքենաների քանակն ավելի մեծ տեմպերով է աճել, քան արժեքը։ Սա նշանակում է, որ հայերը սկսել են ավելի էժան ավտոմեքենաներ ներկրել։

2019թվականին առաջին կիսամյակում առավել մեծ քանակի ավտոմեքենաներ ներմուծվել են Գերմանիայից՝ 22 000 հատ, որի ընդհանուր արժեքը կազմել է 38.1 մլն դոլար։ Համեմատության համար նշենք, որ 2018-ի նույն կիսամյակում Գերմանիայից բերվել է ընդամենը 10 500 ավտոմեքենա՝ մոտ 27 մլն դոլարի։

Երկրորդ տեղում Ճապոնիայից բերված մեքենաներն  են։ Ներմուծվել է 14 800 հատ մեքենա՝ մոտ 40.3 մլն դոլարի։

Նույն ընթացքում ԱՄՆ-ից ներմուծվել է 10 700 հատ ավտոմեքենա՝ մոտ 37 մլն դոլարի։

Պակասել է Ռուսաստանից ներմուծվող մեքենաների քանակը՝ կազմելով 229 հատ (2018 թվականի առաջին կիսամյակում՝ 408 հատ):

Խոշոր ներկրողների շարքում են նաև «Տոյոտա Երևան», «Ավտո էքսպրես», «Ռոսարս», «Ավտոարտ», «Ավտոներկրող-4» և այլ ընկերություններ։

Ինչի՞ համար են ներմուծվում և ինպես են առաջանում մեքենաների գերեզմանները:

Հայաստանում մարդիկ ներմուծում են մեքենաներ որպեսզի  վաճառեն կամ հիմնականում ներումուծում  են էժան  մեքենաներ որոնք ունեն պետքական մասերը  ,վաճառում այդ մասերը և կմախքը ,որը պետքական չի թողնում են ամայի  տարածքներում այդպես ել առաջանում են մեքենաների գերեցմանները:

Ի՞նչ վնաս են տալիս:

Երբ մեքենաները մնում են տեղում կանգնած երկար տարիներ, կորցնում են իրենց տեսքը և ֆիզիկական մաշվածք ստանում: Մեքենաների կմախքները , որոնք ժանգոտում են բակերում, փողոցներում, լքված վայրերում աղտոտում են շրջակա միջավայրը և վնաս հասցնում առողջությանը:
Հայաստանում մեքենաների գերեզմանները զբաղեցնում են ահռելի տարածքներ:Աղտոտվում է  մթնոլորտը:Առաջանում են տարբեր հիվանդություններ օրինակ  ՝ քացկեղ:
Հայաստանում ամեն 58-րդ մարդ քաղցկեղ ունի. հիվանդների թիվն աճել է 13,1%-ով և ինչու ոչ այդ ահռելի բուրգերի պատճառով կորում է Հայաստանի գեղեցկությունը:

Ամեն օր հազարավոր մեքենաներ կմախքներ բերում են այդպես կոչված «մեքենաների գերեզմաններ»:Հայաստանում այդպիսիք կազմում են մոտ 50,միայն Երևանում նրանք 10 են: Հիմնականում բոլոր այդ գերեզմաները մասնաոր տարածքներ են:
Այդտեղ սեփականատերերը հաճույքով  են թողնում իրենց ոչ պիտանի մեքենաները:Որոնց մեծ մասը էժան ներմուծում է:

Հազիվ են ժամանակ ունենում մեքենայի մնացորդները տնօրինելու:Գործընթացը արագացնելու համար օգտագործում են շարժական մամլիչ:Աշխատանքի մի մասը կատարվում է հենց աղբավայրում:Պատյանները սեղմելուց հետո դրանք տանում են Հայաստանի Չարենցավան երկաթի ամենամեծ գործարան։ Օրական մշակվում է մինչև 450 տոննա նյութ ,որը դարցնում են կցամասեր:

Հողը չամրացված մակերեսային նյութ է, որը ծածկում է հողերի մեծ մասը: Մի խոսքով, հողը հանքանյութերի, մեռած և կենդանի օրգանիզմների, օդի և ջրի խառնուրդ է։ Այս չորս բաղադրիչները փոխազդում են միմյանց հետ զարմանալի ձևերով՝ հողը դարձնելով մեր մոլորակի ամենադինամիկ և կարևոր բնական ռեսուրսներից մեկը:

Հողը պարունակում է բազմաթիվ օրգանիզմներ՝ սկսած մանրադիտակային բակտերիայից մինչև հողի խոշոր կենդանիներ, ինչպիսիք են հողային որդերը: Հողի միկրոօրգանիզմները ներառում են. * բակտերիաներ * սնկեր *ակտինոմիցետներ * ջրիմուռներ * նախակենդանիներ * նեմատոդներ. Հողի օրգանիզմների բազմազանությունը կարող է և՛ նպաստել, և՛ խոչընդոտել բույսերի աճին: Բակտերիաները հողի ամենափոքր և ամենաբազմաթիվ միկրոօրգանիզմներն են: Նրանք կարևոր ներդրում ունեն օրգանական նյութերի քայքայման, ազոտի ամրագրման և ազոտի և ծծմբի փոխակերպման գործում։ Քանի որ հողը ծերանում է, այն աստիճանաբար սկսում է տարբերվել իր հիմնական նյութից: Դա պայմանավորված է նրանով, որ հողը դինամիկ է: Նրա բաղադրիչները՝ հանքանյութերը, ջուրը, օդը, օրգանական նյութերը և օրգանիզմները, անընդհատ փոխվում են։ Ավելացվում են որոշ բաղադրիչներ: Ոմանք կորել են։ Ոմանք տեղից տեղ են շարժվում հողի մեջ: Եվ որոշ բաղադրիչներ փոխակերպվում են մյուսների: Հողը կազմող մասնիկները ըստ չափերի դասակարգվում են երեք խմբի՝ ավազ, տիղմ և կավ: Ավազի մասնիկները ամենամեծն են, իսկ կավիը՝ ամենափոքրը։ Չնայած հողը կարող է լինել ամբողջ ավազ, ամբողջ կավ կամ ամբողջ տիղմ, ինչը հազվադեպ է: Փոխարենը հողերի մեծ մասը երեքի համակցությունն է:

Խմելու ջուրը, որը մատակարարվում է մեր տներին, գալիս է կամ մակերևութային կամ ստորերկրյա ջրերի աղբյուրից: Մակերեւութային ջրերը հավաքվում են առուներում, գետերում, լճերում և ջրամբարներում։ Ստորերկրյա ջուրը ջուր է, որը գտնվում է գետնի տակ, որտեղ այն հավաքվում է ժայռերի ծակոտիներում և տարածություններում և ստորգետնյա ջրատար հորիզոններում: Ջրի աղտոտումը տեղի է ունենում, երբ թունավոր նյութերը մտնում են ջրային մարմիններ, ինչպիսիք են լճերը, գետերը, օվկիանոսները և այլն, լուծարվելով դրանց մեջ, պառկելով ջրի մեջ կամ նստում են մահճակալին: Սա վատացնում է ջրի որակը: Այս աղետը ոչ միայն ջրային էկոհամակարգերի համար է, այլ աղտոտիչները նաև թափանցում են և հասնում ստորերկրյա ջրերին, որոնք կարող են հայտնվել մեր տնային տնտեսություններում՝ որպես աղտոտված ջուր, որը մենք օգտագործում ենք մեր ամենօրյա գործունեության մեջ, ներառյալ խմելու համար: Ջրի աղտոտումը առաջացնում է բազմաթիվ ջրային վարակիչ հիվանդություններ, որոնք վարակի ֆեկալ-բերան ճանապարհի արդյունք են: Ջրի աղտոտվածության հետևանքով առաջացած առողջության ռիսկերը ներառում են տարբեր հիվանդություններ, ինչպիսիք են քաղցկեղը, փորլուծությունը, շնչառական հիվանդությունները, նյարդաբանական խանգարումները և սրտանոթային հիվանդությունները: Ինչպե՞ս լուծել ջրի աղտոտվածությունը: Ինչպե՞ս կարելի է կանխել ջրի աղտոտումը: Ահա ջրի աղտոտման լուծումների ցանկը.

1. Կեղտաջրերի մաքրումը բաղկացած է կեղտաջրերից աղտոտիչների հեռացումից ֆիզիկական, քիմիական կամ կենսաբանական գործընթացի միջոցով: Որքան արդյունավետ են այդ գործընթացները, այնքան ջուրն ավելի մաքուր է դառնում:

2. Կանաչ գյուղատնտեսություն Գլոբալ առումով, գյուղատնտեսությունը կազմում է ջրային ռեսուրսների 70%-ը, ուստի կարևոր է ունենալ կլիմայական բարենպաստ մշակաբույսեր, արդյունավետ ոռոգում, որը նվազեցնում է ջրի և էներգաարդյունավետ սննդի արտադրության կարիքը: Կանաչ գյուղատնտեսությունը նույնպես կարևոր է ջուրը ներթափանցող քիմիական նյութերը սահմանափակելու համար:

3. Հեղեղաջրերի կառավարում Հեղեղաջրերի կառավարումը անձրևաջրերի կամ հալված ձյան հոսքը փողոցներ, սիզամարգեր և այլ վայրեր նվազեցնելու ջանքերն է և ջրի որակի բարելավումը», ըստ ԱՄՆ Շրջակա միջավայրի պաշտպանության գործակալության (EPA): Կարևոր է խուսափել աղտոտիչներից ջուրը աղտոտելուց և օգնում է ջուրն ավելի արդյունավետ օգտագործել:

4. Օդի աղտոտվածության կանխարգելում Օդի աղտոտվածությունը ուղղակիորեն ազդում է ջրի աղտոտման վրա, քանի որ մարդու կողմից առաջացած CO2 արտանետումների 25%-ը կլանում է օվկիանոսները: Այս աղտոտումը առաջացնում է մեր օվկիանոսների արագ թթվայնացումը և սպառնում է ծովային կյանքին և մարջաններին: Օդի աղտոտվածության կանխարգելումը դա թույլ չտալու լավագույն միջոցն է:

5. Պլաստիկ թափոնների կրճատում Մեր օվկիանոսների պլաստիկի 80%-ը ցամաքային աղբյուրներից է: Մեր օվկիանոս ներթափանցող պլաստիկի քանակը նվազեցնելու համար մենք պետք է և՛ գլոբալ պլաստիկի օգտագործումը կրճատենք, և՛ բարելավել պլաստիկ թափոնների կառավարումը:

6. Ջրի պահպանում Առանց ջրի խնայողության մենք շատ հեռու չենք գնա. Այն առանցքային է համոզվելու համար, որ աշխարհն ավելի լավ հասանելիություն ունենա մաքուր ջրին: Դա նշանակում է գիտակցել, որ ջուրը սակավ ռեսուրս է, համապատասխանաբար հոգ տանել դրա մասին և կառավարել այն պատասխանատու կերպով:

Մթնոլորտը գազերի խառնուրդ է, որը շրջապատում է մոլորակը։ Երկրի վրա մթնոլորտն օգնում է կյանքը հնարավոր դարձնել: Բացի մեզ շնչելու ինչ-որ բան տրամադրելուց, այն պաշտպանում է մեզ Արեգակից եկող վնասակար ուլտրամանուշակագույն (ուլտրամանուշակագույն) ճառագայթման մեծ մասից, ջերմոցային էֆեկտի միջոցով ջերմացնում է մեր մոլորակի մակերեսը մոտ 33°C (59°F) և հիմնականում կանխում։ ծայրահեղ տարբերություններ ցերեկային և գիշերային ջերմաստիճանների միջև: Մեր Արեգակնային համակարգի մյուս մոլորակները նույնպես ունեն մթնոլորտ, բայց նրանցից ոչ մեկն չունի գազերի և շերտավոր կառուցվածքի նույն հարաբերակցությունը, ինչ Երկրի մթնոլորտը: պարունակում է 78% ազոտ, 21% թթվածին, 1% արգոն, 0,04% ածխածնի երկօքսիդ, 0,5% ջրային գոլորշի։ Երբ մենք շնչում ենք, մենք ներշնչում ենք մթնոլորտում պարունակվող գազերի նույն խառնուրդը, քանի որ մեր քիթը չի կարող զտել թթվածինը այլ գազերից: Օդի աղտոտվածությունը պայմանավորված է պինդ և հեղուկ մասնիկներով և որոշակի գազերով, որոնք կախված են օդում: Այս մասնիկները և գազերը կարող են առաջանալ մեքենաների և բեռնատարների արտանետումներից, գործարաններից, փոշուց, ծաղկափոշուց, բորբոսի սպորներից, հրաբուխներից և անտառային հրդեհներից: Մեր օդում կախված պինդ և հեղուկ մասնիկները կոչվում են աերոզոլներ: Շատ աերոզոլներ ներթափանցում են մթնոլորտ, երբ մենք այրում ենք հանածո վառելիքներ, ինչպիսիք են ածուխը և նավթը, և փայտը: Մթնոլորտի որոշ գազեր կարող են առաջացնել օդի աղտոտվածություն: Օրինակ, քաղաքներում օզոն կոչվող գազը օդի աղտոտման հիմնական պատճառն է: Աղտոտված օդը շնչելը կարող է շատ վնասակար լինել մեր առողջության համար։ Օդի աղտոտվածության երկարատև ազդեցությունը կապված է սրտի և թոքերի հիվանդությունների, քաղցկեղի և առողջական այլ խնդիրների հետ: Այդ իսկ պատճառով մեզ համար կարևոր է վերահսկել օդի աղտոտվածությունը: 1 Քշեք ձեր մեքենան ավելի քիչ: Մեքենաների արտանետումները Մինեսոտայում օդի աղտոտման հիմնական աղբյուրն են: Carpool. Հեծանիվ. Ավտոբուս. Հեռակառավարում. Էլեկտրական մեքենաներ.

Ինչպե՞ս կարող եք ավելի քիչ վառելիք այրել:

1. Ձեր մեքենան լավ վիճակում պահեք: Շտապեք շտկել արտանետումների և թթվածնի սենսորի խնդիրները: Ամեն ամիս ստուգեք անվադողերի ճնշումը:

2. Անջատեք ձեր շարժիչը: Պարապուրդի մեջ գտնվող շարժիչը ստեղծում է աղտոտման թեժ կետ: Ավտոբուսները և մեծ բեռնատարները հատկապես անառողջ արտանետումներ են արտադրում: Ծնողները և ուսուցիչները կարող են օգնել իրենց դպրոցներին և մանկապարտեզներին մշակել և իրականացնել առանց պարապության քաղաքականություն: MPCA-ն ռեսուրսներ ունի սկսելու համար:

3. Մի այրեք ձեր աղբը: Ձեր կենցաղային աղբն այրելը վտանգավոր է ձեր առողջության և մեր շրջակա միջավայրի համար և ընդհանրապես հակասում է Մինեսոտայի օրենքին: Եթե դուք դեռ օգտագործում եք այրվող տակառ, փայտի վառարան կամ կրակի փոս ձեր աղբի համար, ժամանակն է փոխելու: Իմացեք, թե ինչ կարող եք անել:

4. Դադարեք քաղաքում խարույկներ ունենալ: Քաղաքում խարույկների հետևանքով ծխապատ տարածքները կարող են անառողջ պայմաններ ստեղծել հարյուրավոր մարդկանց համար, հատկապես եղանակային լճացման ժամանակ: Քանի որ քաղաքներն արդեն իսկ ունեն աղտոտվածության բարձր մակարդակ՝ համեմատած Մեծ Մինեսոտայի հետ, խնդրում ենք սահմանափակել խարույկների թիվը, որոնք դուք սկսում եք քաղաքային վայրերում: Եթե դուք ունեք խարույկ. * Պահպանեք խարույկները կարճ և փոքր՝ 3 ոտնաչափ կամ ավելի քիչ: * Այրել միայն չոր վառելափայտ: Երկվորյակ քաղաքներում անօրինական է ցանկացած աղբ այրել կրակի մեջ, նույնիսկ բակում: * Երբեք մի վառեք խարույկ օդի որակի ահազանգի ժամանակ: Դուք կարող եք ստանալ տեքստեր կամ էլ. նամակներ, երբ օդի աղտոտվածության մասին ահազանգերը գործում են:

5. Ծառեր տնկել և խնամել: Ծառերը զտում են աղտոտիչները և կլանում ածխաթթու գազը: Ծառերը նաև թթվածին են թողնում մթնոլորտ և օգնում են սառեցնել մեր տները: Իմացեք ավելին ծառերի օգուտների մասին:

6. Անցեք էլեկտրական կամ ձեռքով աշխատող սիզամարգերի սարքավորման: Գազով աշխատող շարժիչները, ինչպիսիք են սիզամարգերի և տերևների կամ ձյան փչակների վրա աշխատող շարժիչները, հաճախ չունեն աղտոտման վերահսկման սարքեր: Մարգագետինների հնձվորով մեկ ժամ աշխատելը կարող է արտադրել գրեթե նույնքան աղտոտվածություն, որքան 100 մղոն մեքենայով ճանապարհորդելը: Փոխարենը օգտագործեք ձեռքով աշխատող կամ էլեկտրական սիզամարգերի խնամքի սարքավորումներ:

7. Ավելի քիչ էներգիա օգտագործեք։ Ընտրեք արդյունավետ տեխնիկա և ջեռուցման համակարգեր: Ստացեք էներգետիկ աուդիտ և հետևեք խորհուրդներին: Անջատեք էլեկտրական իրերը, որոնք չեք օգտագործում: Այդ ամենը գումարվում է:

8. Ստուգեք ձեր տանը ռադոնի առկայությունը: Ռադոնը անգույն, առանց հոտի ռադիոակտիվ գազ է, որը ներթափանցում է ձեր տուն հողից: Ստացեք լրացուցիչ տեղեկություններ ռադոնի և տնային փորձարկման փաթեթների մասին Մինեսոտայի Առողջապահության դեպարտամենտից:

9. Դարձեք չեմպիոն մաքուր օդի համար: Տեղական բիզնեսներին, քաղաքային գրասենյակներին և դպրոցական շրջաններին ուղղորդել դեպի իրենց հասանելի ծրագրերը (տես ստորև); զեկուցեք ձեր հանդիպած ցանկացած մտահոգության մասին. և կիսվեք ձեր շրջապատի մարդկանց հետ ձեր անելու պատճառներով:

https://mskh-my.sharepoint.com/:p:/g/personal/eliza-ayvazyan_mskh_am/EbcpqbL76k9Ph85HXGXBUv4BXgL2moAF0Equ22kF_H3bjg?e=9JutkQ

Էլիզա Այվազյան և Սյուզի Մարտիրոսյան 10-4 դասարան

Իմ շրջակա միջավայրը ունի շատ թերություններ՝ մարդիկ, աղբ,ճանապարհաշինության խնդիրներ նաև շատացել են շինությունները, ավտոմեքենանները։Միակ առավելությունն այնը որ այստեղ ունեմ շատ ընկերներ՝ շները։Սակայն կան շատ բնակիչներ որ վնասում են նրանց ,վռնդում և ես ու ընտանիքս փորձում ենք նրանց պաշտպանել։Այդ իսկ պատճառով ես չեմ սիրում իմ շրջակա միջավայրը :’)