Month: October 2019

Առաջին նախադասություններում գտնել որոշիչ-որոշյալը, ընդգծել: Դիտարկել՝ ինչ էփոխվում երկրորդ նախադասություններում: Թվարկիր փոփոխությունները:

Մեծ գիտնական Նյուտոնը քիչ աշակերտներ է ունեցել:
Նյուտոնը` մեծ գիտնականը, քիչ աշակերտներ է ունեցել:

Մեծ գիտնական Նյուտոնից բոլորը վախենում էին:
Նյուտոնից՝ մեծ գիտնականից, բոլորը վախենում էին:

Բուն բացահայտիչը բացահայտում է գոյականի ով կամ ինչ լինելը: Բացահայտիչնու բացահայտյալը ունենում են նույն թիվն ու հոլովը:

• Տրված նախադասություններում գտիր որոշիչը, դարձրու բուն բացահայտիչ:

Մի օր նրա դուռը թակեց նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյը:

էդմունդ Հալեյը՝նախկին ծովագնացը, մի օր թակեց նրա դուռը։

Մի օր նա փողոցում տեսավ նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյին:

Նա մի օր փողոցում տեսավ էդմունդ Հալեյին՝նախկին ծովագնացին։

Նա անընդհատ խուսափում էր նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյից:

Նա անընդհատ խուսափում էր էդմունդ Հալեյից՝ նախկին ծովագնացից։

Բոլորը զարմանում էին նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյի տոկունության վրա:

Բոլորը զարմանում էին էդմունդ Հալեյի ՝ նախկին ծովագնացի տոկունության վրա։

Երիտասարդ նավաստին հպարտանում էր նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյով:

Երիտասարդ նավաստին հպարտանում էր էդմունդ Հալեյով՝ նախկին ծովագնացով։

• Հարցական դերանունները փոխարինիր բուն բացահայտիչով:

Միքայելը`տղադ, երեկ մեր տանն էր:
Տանտիրուհուց`տիկին Անահիտից, հեռագիր էր ստացել:
Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի` ինչի՞ երևալուն:
Մայրը որդուց`Արամից, արդեն երկար ժամանակ լուր չուներ:
Քուռկիկ Ջալալին արագ մոտեցավ տիրոջը` Կորյունին:
Հրազդանը`գետը, Երևանով է անցնում:

Բուն բացահայտիչ. կետադրություն:

Միքայելը` զարմիկս, երեկ մեր տանն էր:

Մեր ուսուցչուհու՝ ընկեր Հասմիկի ձայնը կտրվել էր:

Նա իր լարային գործիքով՝ կիթառով, եկել էր ճամփորդության:

• Կետադրիր:

Մենք ՝ես ու Ցոլակը մտանք բակ:
Ընկերներս ՝գլխաբաց չթե հասարակ շապիկով երկու տղա քայլում էին գետափով:
Ես ու իմ ընկերը ՝Անդոն ,հաց ենք տանում նրա հոր ՝բրուտ Ավագի համար:
Կարմիր շորերով աղջիկը՝ այդ բարձրահասակ երեխան հեռացավ կտուրից ումոտեցավ աղջիկներին:
Մուխի մեջ երևաց ոսկե ծամիկներով Ազնոն դուստրը ՝իմ վաղեմի ծանոթի:
Քամին աշխարհի հզոր ու անսանձ ոգին վայրագ ուժով խառնեց- պղտորեց գետիանշարժ ջրերը:
Մեր ՝երեխաներիս աչքը չէր հեռանում արագիլներից: 
Ամենավերին աստիճանին կանգնած էր իմ բարեկամը՝ Բաֆուտի Ֆոնը:
Ծառերից հազարամյա կաղնիներից կանցնես ու կտեսնես փնտրածդ ՝հյուղակը:

• Նախորդ վարժության նախադասություններում ընդգծիր ենթական, ստորոգյալը, որոշիչն ու հատկացուցիչը:

• Տրված որոշիչ նախադասությունները դարձրու որոշիչ բառակապակցություններ՝օգտագործելով ենթակայական կամ հարակատար դերբայը:

Օրինակ՝

Մենք հեռացանք ծովից, որը քամուց ալեկոծվում էր: – Մենք հեռացանք քամուցալեկոծվող ծովից:

Մենք հեռացանք ծովից, որը քամուց ալեկոծվել էր: – Մենք հեռացանք քամուցալեկոծված ծովից:

Պահպանված կենդանիների մեջ կան տեսակներ, որոնք աննշան թիվ ենկազմում:

Պահպանված կենդանիների մեջ կան աննշան թիվ կազմող տեսակներ։

Մեր կենդանաբանական այգու գոյության հինգ տարիների ընթացքումհամառորեն հավաքում էինք այն կենդանիներին, որոնք իրենց հայրենիքումբնաջնջվում էին:

Մեր կենդանաբանական այգու գոյության հինգ տարիների ընթացքումհամառորեն հավաքում էինք հայրենիքում բնաջնջվող կենդանիներին։

Այն մարդկանց անունները, որոնք հաղթանակներ են տարել, հավերժացվել ենպատմության հուշամատյաններում:

Հաղթանակներ տանող անունները հավերժացվել են պատմությանհուշամատյաններում:

Բայց նրանք, ովքեր հող են վարում սառը տունդրայում, համարյա միշտ կյանքիցգնում են առանց հետք թողնելու:

Այն մարդը, ով ծովի հետ մտերմանում է, դժվար է համակերպվում ցմաքիկյանքին:

Ծովի հետ մտերմացող մարդը ՝դժվար է համակերպվում ցամաքի կյանքին։

hello i have no bad opinions about this school, i want to say i don’t want to change anything because this school is much batter i like everything. i just don’t want to change anything here to make me feel better and thats all.😂

Հարցերը փոխարինեք բառերով. ի՞նչ են ցույց տալիս այդ լրացումները:

•մարդուվ աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:

• Միշտ հիշում է ծերունու խոսքը:

• Լճակի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:

• ծառի արմատները շատ խորն էին թափանցել:

• քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

Հատկացուցիչը պատասխանում է  ինչի և ում հարցերին:

Տրված բառերը տեղադրեք ճիշտ տեղերում. որոշիչ, հատկացուցիչ:

Այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գոյականի որակ, հատկանիշ, կոչվում է որոշիչ։ Այնլրացումը, որը ցույց է տալիս գոյականի պատկանելիություն, վերաբերություն, կոչվում է հատկացուցիչ:

Գտնել հատկացուցիչները:

• Այստեղ որոնում էր ուտելիքի մնացորդներ, որ վագոնների լուսամուտներիցշպրտում էին գրեթե բոլոր ուղևորները:

• Մեր պարտքն է հայտնել բոլորին, դրանից հետո թող նեղանան:

• Մարդկանց ամենամեծ հավաքատեղին է շուկան:

• Այստեղից չեն վռնդվում քաղաքի անօթևան շները:

• Շուկայի դատարկ հրապարակում ցախավելների տակից փոշի է ելնում:

• Կաղ Վասոն բացեց խորտկարանի դուռը:

• Սրա մի ոտքը մյուսից կարճ է:

• Վասոյի հայրը իբր դաժան մարդ է եղել և երբ իմացել է տղայի արատի մասին, վճռել է խեղդել:

Բոլոր գոյականներին ավելացնել հատկացուցիչներ:

• Լճի Ձկները լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:

• Պապը սիրով կարդում էր նրա բանաստեղծությունները:

•Երեկոները շատ խաղաղ էին փողոցում:

• Պատկերասրահում ցուցադրված էին քրոջս նկարները:

• Զինվորները շատ արագ էին կատարում հրամանատարի հրամանները:

Ուշադրություն դարձրեք.

իմ գիրքը – գիրքս

քո գիրքը – գիրքդ

իմ գիրքս

քո գիրքդ

Հատկացուցիչ դերանունները փոխարինիր համապատասխան հոդերով (ս,դ):

• ընկերդ մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:

• որսս իր ոտքով եկավ:

• սիրտդ քա՛ր է, քա՛ր:

• շուրջս ոչինչ չեմ նկատում:

• Կիրակի օրը ծնողներիդ հետ խոսիր:

Հատկացուցիչի կետադրությունը:

Թռչունների երամը չվեց հարավ: – Թռչունների՝ ամպերի մեջ սավառնող երամը չվեցհարավ:

Կետադրիր.

1. Արթուրի ՝գունագեղ ներկաներին ուղղված ողջույնը աննկատ մնաց:

2. Բազեի ՝որսորդի ուժեղ զարկից թուլացած մարմինն ընկավ լիճը:

3. Յուրաքանչյուրի ՝ինձ ուղղված չար խոսքը խոցում էր սիրտս:

4. Առագաստանավի ՝անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում միհետաքրքիր փաստ կա:

5. Արեգակի ՝ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեցմարդկանց մեջ:

Որոշիչի կետադրություն (թեմայի կրկնություն):

• Կերպարանքը՝ փաթաթված սև թիկնոցով ,առանց դուռը բախելու ,ներս մտավ:

• Երկու լեռնաշղթաների արանքում որի մեջտեղով գլորվում էր լեռնային գետակըընկած է փոքրիկ քաղաքը:

• Ապարանքի շուրջբոլորը քարե հաստաբեստ պարիսպ էր ՝աշտարակներով ուերկաթյա դռներով, որոնք զարդարված էին ոսկեձույլ արձանիկներով: 

Dear diary I want to tell you about my new school.I come from 174 school.I come here because there was not interesting and the teachers were very angry. But teachers are kind and lessons are going interesting .I have no negative opinions about this school at all.This school is the best school I ever seen.

Ես համաձայն եմ որ անհրաժեշտ է մարդուն հնարավորություն տալ անելու սեփական սխալները և նոր փորձերը կատարելու, հակառակ դեպքում նրանք չեն կարող դառնալ ինքնուրույն:

Когда я жил в Москве, я часто писал письмо домой. Я написал письмо и пошёл гулять. (писать – написать)

1. Мой брат 2 года изучал русский язык. Он уже хорошо изучил русский язык и может говорить по-русски. (изучать – изучить)
2. Мы всегда встали рано. Сегодня я встал поздно. (вставать – встать)
3. Мы много раз повторилш тему «Глагол». Недавно я ещё раз павтарил её. (повторять – повторить)
4. Мой друг часто рассказывыет, как он жил и учился в Санкт-Петербурге. Вчера он расказал, как он жил в Киеве. (рассказывать – рассказать)
5. Он спрашивал,где я живу. Он каждый день спросит, когда Давид вернётся. (спрашивать – спросить).
6. Он часто пакупает конверты на почте. Где вы купили учебник «Русский язык»? (покупать –купить)

Գտիր ընդգծված բառի լրացումները (որոշիչ) և դիտարկիր:
Ջրով լվացվեց: – Զուլալ ջրով լվացվեց: Սարերից եկող ջրով լվացվեց: Լվացվեց ջրով, որ ձնհալից էր առաջացել:
Նախադասության մեջ գոյականական անդամի լրացումը (որոշիչը) արտահայտվում է.

1. Բառերով
2. Բառակապակցություններով
3. Նախադասություններով
   Նախադասության գոյականական անդամին ավելացրու երեք տեսակի որոշիչ:
   • Կարմիր ծ աղիկներն օրորվում էին:
   • Դամբարանից զարմացած դուրս եկան:
   • Ուշադիր հետևում էինք անցորդին:
   • Աշխատում էր կավով:
   • Ընկերոջից նեղացել է:
   Որոշիչի կետադրությունը:
   Սրտաբուխ ձայնը ուշքի բերեց նրան: – Ձայնը սրտաբուխ ուշքի բերեց նրան:
   Սրտաբուխ, մտերիմ ձայնը ուշքի բերեց նրան: – Ձայնը՝ սրտաբուխ, մտերիմ, ուշքի բերեց նրան:
   Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին: – Մի ժպիտ՝ գարնան երեկոյի նման գգվող, թառել էր դեմքին:
   Հեռագիրը, որ բերել էին գիշերը, բոլորին զայրացրեց:
   Կետադրիր:
   • Զվարթ կատակաբան ընկերս ՝շուրջն էր հավաքել բոլոր հյուրերին:
   • Կանաչազարդ դաշտավայրը ցողված վաղորդյան մարգարիտներով ՝վառվում էր ծիածանի ամենանուրբ գույներով:
   • Մայրամուտին ՝ծովը շառագույն ու հանդարտ ,հանկարծ ալեկոծվեց:
   • Ուսից կախված էր լեփ-լեցուն զինվորական մի պայուսակ բոլորովին նոր չօգտագործված:
   • Զանգը որ կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխն էր գցել բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:
   • Ծաղիկը որ արևի հետ բարձրացնում էր գլուխը դաշտում կարծես միակն էր:
   • Անտառային հավերժահարսի նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ:
   • Մի աղջիկ խուճապահար թռչունի նման դուրս թռավ անտառից:
   • Մի օր սուրճի արևելյան յուրօրինակ սպասք էր գնել փոքրիկ բաժակներով ոսկեօծ սրճամանով:
   • Նրա հիասթափությունը մատնում էին աչքերը որոնք զրկվել էին կենսական փայլից:

Ավելացրու որոշիչներ՝ ուղղորդվելով կետադրությամբ:
• …., ….. լեռների ստվերները, ………., ծածկել էին դաշտերը՝ ……: