Water is everywhere.Earth is known as the “Blue Planet” because 71 percent of the Earth’s surface is covered with water. Water also exists below land surface and as water vapor in the air. Surface water is far easier to reach, so this becomes the most common source of potable water. Because of its prevalence and vital necessity, water has always been the source of life.About 321 billion gallons per day of surface water is used by humans. About 77 billion gallons of groundwater are used each day. When waters run dry, people can’t get enough to drink, wash, or feed crops, and economic decline may occur. In addition, inadequate sanitation—a problem for 2.4 billion people—can lead to deadly diarrheal diseases, including cholera and typhoid fever, and other water-borne illnesses.
Day: February 6, 2020
Ժամանակի պարագա
Այսօր մեր դասընկերոջ ծննդյան օրն է:
Այսօրվանից փակվում են բոլոր դպրոցները:
Այսօրվա դասն անհետաքրքիր էր:
Ժամանակի պարագան ցույց է տալիս գործողության կատարմանժամանակը (ե՞րբ, երբվանի՞ց, երբվա՞):
Գտի՛ր ժամանակի պարագաները:
• Մթնաձոր տանող միակ ուղին առաջին ձյունի հետ փակվում է, մինչև գարուն ոչ մի մարդ ոտք չի դնում անտառներում:
• Սակայն Մթնաձորում այժմ էլ թավուտ անտառներ կան:
• Մի օր էլ, բլրակը բարձրանալիս, ոտքս սայթաքեց, ու ընկա:
• Արդարացի որոշումից հետո լիովին հանգստացել էին:
• Հեթանոսական շրջանի նավասարդի գիշերը զարթնում էին ճրագը վառում և միայն վաղորդյան ճաշ անում:
Կետերի փոխարեն դի՛ր ժամանակի պարագաներ (ե՞րբ, երբվանի՞ց, երբվա՞):
• … ստանձնում է գործարանի տնօրենի պաշտոնը:
•երեկ ոչ ոքի չէին սպասում:
• Այդ կինը այսօր չկա:
• Մի քիչ առաջ պատմությունը բոլորին պատմում էր:
•մի քանի րոպե առաջ զգեստը վնասեց:
Ժամանակի պարագա-երկրորդական նախադասությունըտրոհվում է ստորակետով:
• Երբ գիշերը հեռախոսը զնգում է, անմիջապես վատ բան ենքմտածում:
Համակատար դերբայով (երգելիս) կազմված դերբայականդարձված-ժամանակի պարագան տրոհվում է.
• նախադասության սկզբում և վերջում՝ բութով. – Եռօրյաճամփորդության գնալիս՝ հարկավոր է վերցնել տաքծածկոցներ: – Հարկավոր է վերցնել տաք ծածկոցներ՝ եռօրյաճամփորդության գնալիս:
• նախադասության մեջտեղում՝ երկու կողմից ստորակետերով. –Մեր դասարանի սովորողները, ավտոբուսով երկարճանապարհ գնալիս, զվարճալի խաղեր են խաղում:
Կետադրի՛ր:
1. Ամռանը ,երբ ջուրը պակասում է ,գյուղացիներն սկսում են վիճելմի կաթիլի ջրի համար:
2. Աշխարհի քաղաքական քարտեզը թերթելիս, մարդ հաճախզարմանում է:
3. Վիթխարի հզորության հողափոր մեքենան ,տեղից տեղփոխադրվելիս ՝մարդու կամ ձիու քայլելուն նմանվող շարժումներ է անում:
4. Տրոյական պատերազմից քսան տարի էր անցել ,արդեն երբՈդիսևսը տուն վերադարձավ:
5. Ծովափին կանգնելիս՝ աղջիկը հայացքը հառում էր հեռուհորիզոնին:
Դերբայական դարձվածները դարձրու՛ երկրորդականնախադասություններ. ուշադի՛ր եղիր կետադրության փոփոխությանը:
• Անգղերի կռնչոցից վախենալիս՝ ձիերը խլշում են ականջները:
Ձիերը Խլշում են իրենց ականջները երբ վախենում են անգղերի կռնչոցից։
• Ժայռի կատարին բազմելիս՝ արծիվն ակնդետ նայում է երկնիլազուրին:
Արծիվն ակնդետ նայում է երկնիլազուրին երբ բազմում է ժայռի կատարին։
• Օրիորդը գլուխը կախում էր՝ մտածության մեջ ընկնելիս:
Օրիորդը գլուխը կախում էր երբ մտածության մեջ էր ընկնում:
• Ընկերը, այլայլված անկյունից անկյուն քայլելիս, չնկատեց ներս մտած աղջկան:
Երբ ընկերը, այլայլված անկյունից անկյուն քայլելիս, չնկատեց ներս մտած աղջկան:
Շարահյուսորեն վերլուծի՛ր նախադասությունը:
• Այժմ էլ, եթե բարձրանաք մեր գյուղի վերին բլուրները, ուրամռան լուսնկա գիշերներին եզները մեղմ որոճացել են, դուք կհանդիպեք մեր հանդերի ամենախորամանկ կենդանուն՝ աղվեսին:
բարանանք-ստորոգյալ
գյուղի-հատկացուցիչ.
մեր-հատկացուցիչ.
բլուրները-ենթակա.
վերին -տեղի պարագա.
այժմել-ժամանակի պարագա.
եզները-ենթակա.
գիշերներին- ժամանակի պարագա.
ուրամռան լուսնկա-որոշիչ.
որոճացել են -ստորոգյալ.
մեղմ-ձևի պարագ
Թթվածին
Օդի բաղադրությունում թթվածնի ծավալային բաժինը 20,93 % է, իսկ զանգվածայինը՝ 23,15 %։ Դեռևս երկու հարյուր տարի առաջ մարդիկ անտեղյակ էին թթվածնի գոյությանը։ Միայն 1770 թ. քիմիկոսներն առաջին անգամ հայտնագործեցին, որ որոշ նյութեր տաքանալիս անջատում են այնպիսի մի գազ, որի մեջ, ինչպես օդում, այրվում է մոմը։Օդում թթվածնի ծախսը հիմնականում պայմանավորված է նյութերի օքսիդացմամբ, այրմամբ, օրգանական նյութերի նեխմամբ ու կենդանի օրգանիզմների շնչառությամբ։ Արտադրության մեջ թթվածինը ստացվում է օդից։ Օդը սովորական ճնշման տակ -200°С սառեցնելիս՝ վեր է ածվում բաց երկնագույն հեղուկի, ապա զգույշ տաքացնում են -195°С-ում անջատվում է ազոտը, իսկ -183°С-ում անջատվում է թթվածինը։Թթվածինն ազատ վիճակում քիմիապես ակտիվ պարզ նյութերից է ու հեշտությամբ փոխազդում է մեծ թվով պարզ և բարդ նյութերի հետ։ Թթվածնի փոխազդեցությունը ոչ մետաղների հետ. Թթվածնի հետ անմիջականորեն փոխազդում են գրեթե բոլոր ոչ մետաղները՝ ֆտորից , քլորից , բրոմից և յոդից բացի։Թթվածնի հետ նյութերի փոխազդեցությունը կոչվում է օքսիդացում: Օքսիդացման ռեակցիաներ են այրումը, շնչառությունը, մետաղների ժանգոտումը, բույսերի մնացորդների փտումը և այլն:
Թթվածնի անձնագրի կազմումը` Թթվածնի ընդհանուր բնութագրումը
Քիմիական նշանը O
Քիմիական բանաձևը O2
Հարաբերական ատոմային զանգված՝ Ar15.999(16)
Հարաբերական մոլեկուլային զանգված Mr(O2)=16*2=32
Իզոտոպները—16O,17O,18O
Դիրքը պարբերական համակարգում՝կարգաթիվը, պարբերությունը, խումբը՝8, 2 պարբերություն,VI խումբ
Ատոմի բաղադրությունը և կառուցվածքը Վալենտականությունը, օքսիդացման աստիճանը—–
Հաշվել մեկ ատոմի զանգվածը—-
Թթվածնի ալոտրոպիկ տարաձեվություններ
Լրացուցիչ՝Ազոտի մասին
Ազոտն անգույն, անհոտ, անհամ, ջրում քիչ լուծվող գազ է: Ամենատարածված քիմիական տարրերից է: Այն կազմված է 2 ազոտի ատոմներից (N2), որոնց կապը շատ ամուր է։5-րդ խմբի 7–րդ տարրը, քիմիական նշանը՝ N, ատոմային թիվը՝ 7, ատոմային զանգվածը՝ 14.0067:Երկրագնդի բաղադրության մեջ տարածվածությամբ ազոտը զբաղեցնում է 17-րդ տեղը, նրան բաժին է ընկնում Երկրագնդի զանգվածի 0.0019%-ը։ Չնայած անվանմանը, ազոտն առկա է բոլոր կենդանի օրգանիզմներում:Ազոտը հայտնագործվել է 1772 թվականին շոտլանդացի գիտնական Դանիել Ռեզերֆորդի կողմից՝ ածխի, ծծմբի, գազային ֆոսֆորի այրման արգասիքները ծծմբական լուծույթի միջով անցկացնելիս:Ազոտի մոլեկուլը երկատոմ է։ Ատոմների միջև ամուր քիմիական կապի պատճառով սովորական պայմաններում ազոտը քիմիապես կայուն է և նյութերի մեծ մասի հետ միանում է միայն միայն բարձր ջերմաստիճանում։Թթվածնի հետ ազոտը միանում է միայն շատ բարձր ջերմաստիճանում։ Բնության մեջ այդ ռեակցիան ընթանում է կայծակի ժամանակ։
Էլիզա Այվազյան 