Category: Ֆիզիկա

Քննարկվող հարցեր՝

1. Ինչ ագրեգատային վիճակներում կարող է լինել նյութը:
2. Որոնք են ջրի ագրեգատային վիճակները:
3. Ինչով են բնորոշվում նյութի այս կամ այն ագրեգատային վիճակները:
4. Որ պրոցեսն է կոչվում հալում:
5. Որ պրոցեսն է կոչվում պնդացում:
6. Ինչ է հալման ջերմատիճանը:
7. Ինչ է գոլորշիացումը:
8. Ինչ է խտացումը:
9. Որ գոլորշին է կոչվում հագեցած:
10. Որ գոլորշին է կոչվում հագեցած:

1, կարող է լինել հեղուկ, պինդ և գազային վիճակներում

2.ջուր(հեղուկ)սառույց(պինդ)գոլորշի(գազային)

4.Պինդ մարմինները պահպանում են իրենց ձև և ծավալը, հեղուկների ծավալը անհնար է փոխել, իսկ գազային նյութրը ամեն ինչն էլ կարողանում են փոխել։

5.նյութը պինդ վիճակից անցումը հեղուկ վիճակի։

6.Այն ջերմաստիճանը որի ժամանակ հալել պինդ նյութը։

7.Նյութի շոգեգոյացումը կոչվում է գոլորշիացում։

8.խթացումը դա նյութի անցումը հեղուկ վիճակից պինդ վիճակի։

9. հեղուկի կամ պինդ մարմնի հետ թերմոդինամիկական հավասարակշռության մեջ գտնվող, քիմիական նույն բաղադրության գոլորշի։

1. Բացատրեք,թե ինչպես է տեղի ունենում ջերմափոխանակումը
   մթնոլորտի ստորին՝ տաք, եւ վերին՝ սառը, շերտրրի միջեւ: Ձեզ
   հայտնի որ օրենքի վրա է հիմնված այդ ջերմափոխանակումը:

2.Ջերմահաղորդմանորեղանակնենանվանումկոնվեկցիա:Որնէ
կոնվեկցիայի եւ ջերմահաղորդականության երեւույթիհիմնական
տարբերությունը:

Երբ էներգիան մի տեղից մյուսը փոխանցվում է՝ շնորհիվ նյութի շերտերի անհավասարաչափ տաքացման, իրականանում է միայն հեղուկներում և գազերում, էներգիան մի տեղից մյուսը փոխանցվում է նյութի տեղաշարժի հետևանքով:

3 .Նկարագրեք օդում կոնվեկցիան ցուցադրող փորձը:

Ուղղաձիգ դրված ապակե խողովակը լցնենք ծխով։Ծուխը սովորաբար երկար մնում է խողովակում։Բայց երբ փորձենք ներքևից խողովակին մոտեցնենք վառվող սպիրտայրոց, ապա տաքացած օդը վեր կբարձրանա շնորհիվ կոնվեկցիայի և շարժման մեջ կդրվի խողովակի ներսի ծուխը որն էլ դուրս կգա խողովակի վերին ծայրից։

4..Նկարագրեք ջրում կոնվեկցիան ցուցադրող փորձը:

Ապակե անոթի մեջ ջուր լցնենք և անոթի հատակին դնենք կայլիումի պերմանգանատի մի քանի փշուր։Կտեսնենք, որ հատակի մոտ ջուրը կդառնա մանուշակագույն։Անոթը դնենք վառվող գազոջախին կտեսնենք, թե ինչպես է գունավորված ջրի ներքևի տաք շերտերը, արտամղվելով՝ սառը ջրից բարձրանում են վեր։Իսկ սառը պատերի մոտի ջուրը իջնում է ներքև։

5.Ինչպեսէ գոյանում ամպը:

Երբ օդն սկսում է հագենալ ջրային գոլորշիներով, և ջերմաստիճանր նվազում է, մթնոլորտում գտնվող ջրային գոլորշիներր խտանում են, ինչի հետևանքով առաջանում են ամպ

6.Ինչպես գիտենք կա մթնո­լորտային բարձր և ցածր ճնշման վայրեր: Մթնոլորտային բարձր ճնշման վայրից օդի զանգվածր տեղափոխվում է ցածր ճնշման վայր, ևառաջա­նում է քամի:Քամու ուժգնությունը կախված է ճնշումների տարբերությունից, իսկ ճնշումների տարբերությունը՝ ջերմաստիճանների տարբերությունից։

7.Հնարավորէարդյոքկոնվեկցիանպինդմարմիններում?

Ոչ. որովհետև կոնվեկցիան իրականանում է միայն հեղուկներում և գազերում։

8.Ինչէէլեկտրամագնիսականդաշտը:Ինչվիճակներումկարողէգոյությունունենալ:

Մատերիայի ձև է, որը իրականացնում է լիցքավորված մասնիկների փոխազդեցությունը։Այն կարող է լինել շարժման և դադարի վիճակում։

9. Ինչ է էլեկտրամագնիսական ալիքը

էլեկտրամագնիսական ալիքը ժամանակի ընթացքում էլեկտրական և մագնիսական դաշտերի տարածումն է տարածության մեջ:

10.Ջերմահաղորդման որ եղանակն են անվանում ճառագայթային ջերմափոխանակում:
Բերեք մի քանի օրինակ:

Ջերմահաղորդականությունը, որն իրականացվում է ջերմային ճառագայթման արձակման և կլանման միջոցով կոչվում է ճառագայթային ջերմափոխանակություն։Օրինակ երբ մեր ձեռքերը դնում ենք ինչոր տաք իրի վրա ,մենք զգում ենք որ այդ ջերմությունը այդ իրից հաղորդվում է մեր ձեռքերին։

11..Որ մարմինն է ավելի լավ կլանում ջերմային ճառագայթումը՝սեւ, թե սպիտակ:

Ինձ թվում է որ մուգ գույնի մարմինը ավելի լավ է կլանում քան բաց գույնի մարմինը։

12.Ինչու են օդապարիկները, ինքնաթիռի թևերը ներկում արծաթագույն, իսկ Երկրի արհեստական արբանյակներում տեղակայված որոշ սարքեր՝ մուգ գույնով:

Ներկում են արծաթագույն որովհետև այն բաց է իսկ բաց գույնի մարմինները քիչ են կլանում ջերմային ճառագայթում։

Նախագիծ՝«Զատկական ձվի ֆիզիկան»: Ծրագրի հեղինակ՝ Նունե ԹԵմուրյան
Ծրագրի ղեկավար՝ Լուսինե Բուշ Մասնակիցներ՝ Միջին դպրոցի սովորողներ
Ծրագրի նպատակը. Սովորողներին ներգրավել շրջապատող աշխարհի գիտական գաղափարի ձեւավորման գործընթացում, հավաքած տեղեկությունների եւ ստացված գիտելիքների հիման վրա կատարել փորձեր, նկարագրել այն, բացատրել դիտարկվող ֆիզիկական երեւույթը, եզրակացություններ անել, ամփոփել, պատրաստել ուսումնական նյութ եւ տեղադրել այն անձնական բլոգում, ինչպես նաեւ զարգացնել նյութերը հավաքելու, մշակելու եւ համապատասխան ձեւով ներկայացնելու հմտություններ:

1. Ձվի թարմությունն ստուգելու հնարավոր միջոցները:
2. Ինչպես ստուգել՝ եփած է ձուն թե ոչ:
3. Ինչպես ճիշտ խաշել ձուն:
4. Որ երեւույթն է ընկած ձվի ներկման հիմքում եւ ինչպես է այն
   արտահայտվում: Բացատրել:
5. Ինչու չի կարելի ձուն տեղադրել միկրոալիքային վառարանի մեջ:
6. Որ ծայրից է ավելի հեշտ կոտրվում ձուն:
7. Ինչպես կարելի է ձվի օգնությամբ որոշել աղաջրի լուծույթի անհրաժեշտ
   խտության քանակության ստուգումը:

1.Ձվի թարմությունը կարելի է ստուգել ջրով։Բաժակի մեջ ջուր ենք լցնում և ձուն գցում մեջը

• Այն ձուն, որը կմնա ամանի հատակին, սակայն ուղղահայաց դիրք է ընդունում, ոչ այնքան թարմ է, սակայն դեռևս կարելի է օգտագործել:
• Իսկ այն ձուն, որը մնում է հատակին հորիզոնական դիրքով, ամենաթարմն է:
• Ոչ թարմ ձուն կորցնում է իր խոնավությունը, որի հետևանքով լցվում է օդով և դրանից էլ լողում է:
• Այս տեսանյութում ցուցադրված է, թե ինչպես ջրում ստուգել ձվի թարմությունը:

2.Ստուգելու համար այն եփված է թե ոչ , ուղակի պետք է հանել այն ջրից և պտտեցնել(սեղանի վրա), եթե լավ է պտտվում ապա ձուն եփված է, իսկ եթե ոչ ապա ձուն եփված չէ։

3.ճիշտ ձուն խաշելու համար պետք է՝

• 30 վայրկյան անց, երբ ջուրը կսկսի եռալ, մեղմացնում ենք կրակն ու ևս 10-11 րոպե եփում ենք

• Մի քանի րոպե թողնում ենք սառը ջրի մեջ

• Ջրում եփվելու ընթացքում աղ ենք ավելացնում, որպեսզի ձուն չճաքի

• Ձուն եփում ենք փոքր կաթսայի մեջ, որպեսզի դրանք հնարավորինս մոտ լինեն միմյանց ու չկարողանան տեղաշարժվել

• Եթե ձուն թարմ է, ապա եփում ենք 3-4 րոպե ավելի

• Ձվի բութ հատվածում կա բարձիկ, որտեղ հավաքվում է օդը։ Եփվելու ընթացքում այդ օդի ճնշման հետևանքով կճեպը կարող է ճաքճքել։ Դրանից խուսափելու համար ասեղի օգնությամբ ծակում ենք բարձիկն ու դուրս ենք բերում օդը

4.Դիֆիուզիայի երևույթը։Երբ ձուն գցում ենք ներկված ջրի մեջ ՝մոլեկուլները ներթափանցում են կեղևի մեջ։

5.Չի կարելի որովհետև ձուն կպայթի։Ըստ գիտնականների՝ պայթյունը տեղի է ունենում այն բանի պատճառով, որ խաշած ձվի դեղնուցը ջուր է պարունակում, որը որը նախատեսվածից շատ է տաքանում, դրա գոլոշիացման պատձառով ձվի ներսում ստեղծվում է բարձր ճնշում, որի արդյունքում այն կարող պայթել:

6. Ներքևի մասը

7.https://youtu.be/CZcSjZ_OZFQ

Թեմա՝ Ներքին էներգիա (ԳԼՈՒԽ V)
§38. Ներքին էներգիա.
§39. Ներքին էներգիայի փոփոխման եղանակները. Առաջադրվող հարցեր՝

1. Մեխանիկական էներգիայի ինչ տեսակներ գիտեք: Բերեք օրինակներ:
2. Ձեւակերպեք էներգիայի պահպանման օրենքը:
3. Ինչպես է փոխվում որոշ բարձրությունից ընկնող գնդիկի էներգիան
   հենարանին (օրինակ գետնին) հարվածելուց հետո: Խախտվում է արդյոք
   էներգիայի պահպանման օրենքն այդ ժամանակ: Ինչու՞:
4. Ինչու է ընկնող գնդիկի հարվածից կապարե թիթեղի ջերմաստիճանը
   բարձրանում:
5. Ինչ է մարմնի ներքին էներգիան: Ինչից է կախված այն:
6. Նկարագրեք մի քանի փորձ՝ ապացուցելու համար մարմնի ներքին
   էներգիայի գոյությունը:
7. Բերեք օրինակներ, որոնք համոզում են, որ շփման կամ դիմադրության
   ուժերի առկայությամբ շարժվելիս փոխվում է մարմնի ֆիզիկական վիճակը:
8. Ինչն է բնութագրում մեխանիկական էներգիայի փոփոխությունը:
9. Նկարագրեք փորձ, որտեղ ջերմաստիճանի բարձրացմանը զուգընթաց
   մեծանում է մարմնի ներքին էներգիան:
10. Օրինակներով կամ փորձի նկարագրությամբ հաստատել, որ
    աշխատանք կատարելով կարելի է փոխել մարմնի ներքին էներգիան:
11. Ինչ է ջերմահաղորդումը: Կարելի է ջերմահաղորդումը համարել
    էներգիայի փոխակերպում: Ինչու՞:
12. Մարմնի ներքին էներգիան մեծացել է 10 Ջ-ով: Ինչ եք կարծում
    ջերմահաղորդմամբ, թե աշխատանք կատարելու միջոցով է տեղի ունեցել
    ներքին էներգիայի այդ աճը:
13. Տաք ջուրը խառնել են սառը ջրին: Ինչու է խառնուրդի ջերմաստիճանը
    բարձր սառը ջրի ջերմաստիճանից, բայց ցածր՝ տաք ջրի ջերմաստիճանից: Բացատրեք՝ հիմնվելով մոլեկուլային-կինետիկ տեսության դրույթների վրա:
14. Հնարավոր է արդյոք ջերմափոխանակում սառույցի եւ ջրի միջեւ, եթե երկու նյութերի ջերմաստիճանն էլ 0 ° C: Բացատրեք ինչու:

1.Մեխանիկական էներգիան լինում է կինետիկ և պոտենցիալ էներգիաների գումարն է

2.շփման ուժերի բացակայությամբ մեխանիկական էներգիան շարժման ընթացքում մնում է հաստատուն։

3.Տեղի է ունենում պոտենցիալ էներգիայի փոխակերպում կինետիկ էներգիայի։

4.երկու մարմինների մոլեկուլները շփման մակերեսում կատարում են ջերմային շարժում և տաքանում են։

5.Մարմինը կազմող մասնիկների ջերմային շարժման կինետիկ և միմյանց հետ փոխազդեցության պոտենցիալ էներգիաների գումարը կոչվում է մարմնի ներքին էներգիա:

6.

7.Երբ բարձրությունից մի բան ընգնում է։

8.էներգիայի պահպահման օրենքը։

9.Օրինակ երբ ջուրը տաքացնում ենք։

10.

11.Ջերմահաղորդում նյութի ջերմությունը փոխանցելու հատկությունը։

12.Ջերմահաղորթման

13.երբ խառնում ենք իրար տաք ջրի մոլեկուլները անցնում են սառը ջրին,որովհետև տաք ջրի մոլեկուլների ջերմային շարժումը ավելի արագ է։

14.Սառույցը կհալվի և նրանց մոլեկուլները կխառնվեն

1. Ինչ է կատարվում տաք և սառը մարմիններն իրար հպելիս:
Սառը մարմինը տաքանում է ,իսկ տաք մարմինը սառում։

2.Որ ֆիզիկական մեծությունն է բնորոշում մարմնի տաքացվածության աստիճանը:

3.Ինչ կապ կա մոլեկուլների անկանոն շարժման արագությունների և մարմնի ջերմաստիճանի միջև:
Եթե բարձր է ջերմաստիճանը ապա, մոլեկուլների անկանոն շարժման արագությունը ավելի մեծ է։

4. Ինչ է ջերմային շարժումը:

ջերմային շարժումը դա մարմնի մասնիկների քաոսային շարժումն է։

5.Ինչու է գազերում դիֆուզիան տևում տասնյակ վայրկյաններ, երբ մոլեկուլների  ջերմային շարժման արագությունները հարյուրավոր  մ/վ կարգի մեծություններ են:

6. Կարելի է արդյոք մեր զգայարանների օգնությամբ ճիշտ գնահատել մարմնի ջերմաստիճանը:   
Ոչ

7. Ինչպես է կոչվում մարմնի ջերմաստիճանը չափող սարքը:
Ջերմաչափ

8. Ինչպիսի ջերմաչափեր գիտեք:  
Սնդիկային և էլեկտրական

9. Ֆիզիկական ինչ երևույթ է օգտագործվում սնդիկային ջերմաչափում:

Հեղուկի ջերմային ընդարձակման երևույթը

10. Ինչ ջերմաստիճանային սանդղակներ գիտեք:

Ցելսիուս Ֆարենհայտ և Կելվինի սանդղակներ։

11. Ինչ կապ կա  Ցելսիուսի և Ֆարենհայտի սանդղակների 1 աստիճանների միջև:

	l,մ	t,մ	N	T,վ	V,հց
1	0,64	65	40	1,57	0,63
2	0,33	5	40	0,25	4

2*3.14*√0,37/5,8.
T=6,28*0,04.
T=0,25.
ն=1/0,25

1.Որ մեծությունն է կոչվում էներգիա:

Այն ֆիզիկական մեծությունը,որը բնութագրում է մարմնի աշխատանքկատարելու ունակությունը,կոչվում է էներգիա:

2.Բերել օրինակներ, որոնք ցույց են տալիս էներգիայի և աշխատանքի կապը:

3.Ինչ միավորով է չափվում էներգիան ՄՀ—ում:

Էներգիան ՄՀ—ում չափվում է ջոուլով  (Ջ),ինչպես և աշխատանքը:

4.Մեխանիկական էներգիայի ինչ տեսակներ գիտեք:

Մեխանկայում ուսումնասիրում են  կինետիկ էներգիան և պետենցիալէներգիան:

5.Որ էներգիան են անվանում կինետիկ:

Կինետիկ են անվանում այն էներգիան,որը ուսումնասիրում է մարմիններիշարժմամբ պայմանավորված էներգիան:

6.Ինչ մեծություններից է կախված մարմնի կինետիկ էներգիան:

Մարմնի կինետիկան կախված էvարագությունից ևmզանգվածից:

7. Ինչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կինետիկ էներգիան:

Eկ =mv2 : 2

8. Երբ է մարմնի կինետիկ էներգիան զրո:

Երբ որ մարմինը գտնվում է դադարի վիճակում:

9.Ինչպես է փոխվում մարմնի կինետիկ էներգիան ՝

Հավասարաչափ արագացող շարժման դեպքում։

10.Որ էներգիան են անվանում պոտենցիալ:

Պոտենցիալ էներգիա անվանում են մարմինների փոխազդեցությամբպայմանավորված էներգիան։

11.Բերեք պոտենցիալ էներգիայով օժտված մարմինների օրինակներ:

Սեղմված զսպանակը կամ ճկված քանոնը:

12.Ինչ բանաձևով է որոշվում Երկրից որոշակի բարձրությամբ մարմնի պոտենցիալէներգիան:

Eպ = mgh

13.Փոխվում է արդյոք Երկրի մակերևույթին զուգահեռ թռչող մարմնի պոտենցիալէներգիան:

14.Մարմինն ընկնում է որոշակի բարձրությունից: Ինչպես է փոխվում նրա պոտենցիալէներգիան անկման ընթացքում:

15.Ինչպես կարելի է համոզվել, որ սեղմված զսպանակն օժտված է պոտենցիալէներգիայով:

16.Կատարելով անհրաժեշտ չափումներ՝ հաշվեք սեղանին դրված որևէ առարկայիպոտենցիալ էներգիան հատակի նկատմամբ:

Կրկնել տեսական մասը և

լուծել հետևյալ խնդիրները.

1.Երկու մարմին շարժվում են իրար ընդառաջ: Առաջին մարմնի զանգվածը 2կգ է, իսկ արագությունը՝ 3մ/վ: Երկրորդ մարմնի զանգվածը 4կգ է, իսկ արագությունը՝ 2մ/վ: Որքան է այդ մարմինների համակարգի լրիվ իմպուլսը և ինչպես է այն ուղղված:

m1=2կգ

V1=3մվ

m2=4կգ

V2=2մ/վ

լուծում

P=mV

P1=m1xV1=2կգx3մ/վ=6

P2=m2xV2=4կգx2մ/վ=8

2. 9գ զանգվածով և 500մ/վ արագությամբ թռչող գնդակը հարվածում է հարթ սեղանին դրված 600 գ զանգվածով չորսուին և խրվում-մնում նրա մեջ: Ինչ արագություն ձեռք կբերի չորսուն: Շփումը սեղանի և չորսուի միջև անտեսել: