Homework. Destination B1 Unit 10 (Passive 1), ex. A-F

A.The words and phrases in bold each sentence are wrong.Write the correct word or phrase.

  1. Every year, several prizes are given to the best students
  2. When The pizza was delivered ,it was cold.
  3. you will be told when you can come in .
  4. that song isn’t played on the radio very often ,is it ?
  5. your money was stolen out of your bag ?
  6. we weren’t allowed to use a dictionary in the exam yesterday .
  7. that film won’t have shown in our local cinema for a long time .
  8. will I be picked up from the station on Saturday?


B. Complete using the correct passive form of the verbs in brackets

  1. When people are arrested , they are taken to the police station.
  2. Milk is usually kept in the fridge.
  3. Will we be told what’s in next weeks test?
  4. how did people communicate over long distance before the phone was invented?
  5. Will you be allowed to come to the party next Saturday?
  6. you will be given your exam results next Monday.
  7. Was Aidans bike found yesterday?

C.Look at The pictures and complete the sentences.Use the correct passive form of the verbs in the box .And any other words you need.

  1. At 10 o’clock yesterday morning ,the local bank in the high street attacked by two robbers.
  2. at one minute past ten the police called .
  3. A few minutes later ,the police arrived at the bank .The crime scene investigation was conducted .
  4. at 10:20 the robbers’ fingerprints …
  5. at 11:30 the robbers were found.
  6. Next week they were caught.

D. Answer the questions using your own ideas.

  1. Where are cars usually fixed -Cars usually fixed at mechanical workshop
  2. Where will next Olympic Games be held?-Olympic games will be held in London.
  3. Who are Oscars usually awarded to?- They’re re awared to movie stars.
  4. What are you not allowed to do at school?-im not allowed to eat in class.( I’m hungry)
  5. What were you given for your birthday?- I was given a hoodie and jewelry for my birthday last year.
  6. What will you be given for your next birthday?-I’ll probably be given an ipen.

E.Complete each Second sentence using the word given ,so that it has a similar meaning to the first sentence. Write between two and five words.

  1. Will they send the letters first class?-will the letters be sent first class?
  2. I am not sure if they eat pizza in China .is-i’m not sure if pizza is eaten in China.
  3. Someone told me that they don’t make cars in the UK anymore.made-someone told me that cars are not made in UK anymore .
  4. Do you say usually feed the animals three times a day.fed-Are the animals fed three times a day?
  5. mr. Jones is ill. So he won’t give us a geography test today .be- mr. Jones is ill, so we will not be given a geography test today.
  6. did they take her to hospital in an ambulance ?she-was she taken to hospital in an ambulance?

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ՄԱԿ-ի միակ մասնագիտացված գործակալությունն է, որն ունի Ազգային հանձնաժողովների համակարգ: Նրանք ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գործընկերներն են անդամ երկրներում: Նրանք կարող են ունենալ տարբեր կառուցվածք և գտնվել տարբեր գերատեսչությունների ենթակայության ներքո` կախված տվյալ երկրի ուրույն խնդիրներից: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հետ աշխատանքները համակարգում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Հայաստանի ազգային հանձնաժողովը : Հանձնաժողովն ստեղծվել է 1992 թ. հոկտեմբերի 10-ին:ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն ունի 3 հիմնական մարմին. Գլխավոր կոնֆերանս, որը Կազմակերպության որոշում կայացնող գերագույն ղեկավար մարմինն է, Գործադիր խորհուրդ, որն իր նշանակությամբ Կազմակերպության երկրորդ ղեկավար մարմինն է, և Քարտուղարություն, որը Կազմակերպության գործադիր մարմինն է։ Քարտուղարության կազմում են գտնվում Գլխավոր տնօրենը  և վերջինիս կողմից նշանակվող անձնակազմը: Հանձնաժողովի կազմում ԱԳ նախարարից բացի ներառված են ևս յոթ նախարարներ` մշակույթի, կրթության և գիտության, էկոնոմիկայի,բնապահպանության, արդարադատության, սպորտի և երիտասարդության հարցերի, ինչպես նաև Կառավարության աշխատակազմի ղեկավար-նախարարը:Կազմակերպության Գլխավոր տնօրենը նշանակվում է Գլխավոր կոնֆերանսի կողմից` Գործադիր խորհրդի առաջարկությամբ: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընդգրկված մշակութային արժեքները/վայրերը պատկանում են աշխարհի բոլոր ժողովուրդներին` անկախ դրանց գտնվելու վայրից: 

Հայոց լեզվի առաջադրանք 16-20․11

1. Լրացրու տեքստում բաց թողած տառերը և կետադրիր։

Համերգը մոտենում էր վախճանին իսկ Փափազյանը շարունակում էր սառնասիրտ ու ամբարտավան ոճով կարծես արհամարհելով հանդիսականներին։ Հայտարարվեց վերջին համարը մենախոսություն «Մակբեթ» ողբերգությունից։ Երկու խոսք էլ չէր ասել և մեկ էլ ամբողջ դահլիճը լարվեց ու շունչը պահած ակնապիշ նայում էր դերասանին։ Նրա մի այտը քարացավ իսկ մյուսը ջղային ցնցվում էր։ Մկանները ջղագրգիռ դողում էին, իսկ աչքը կարծես ծռվել էր և ահա ուր որ է դուրս պիտի պոռթկար ակնակապիճից։ Տանջալլուկ մի ոճրագործ էր մեր աչքի առաջ։

Երկու մարդ կռվում էին Փափազյանի մեջ ու հաղթեց անօրեն ոճրագործը։ Երբ նա բարձրացրեց աջ ձեռքը երևակայական դաշույնը բռնած մարդիկ տեսան այդ դաշույնը։ Այո տեսան։ Ու թեև գիտեի նրա ձեռքին ոչինչ չկար, ոչ ոք ինձ չէր կարող համոզել, թե նրա ձեռքին այդ պահին լույսի տակ փայլող դաշույն չտեսա։

2. Դուրս գրիր քեզ առաջին անգամ հանդիպած բառերը, գտիր դրանց բացատրությունները։

ակնապիշ-պշած աչքերով, աչքերը հառած՝ սևեռած.
պոռթկալ-որևէ պատռվածքից՝ ճեղքից և այլն ուժգնորեն դուրս հոսել, ժայթքել

3. Վանկատիր և գրիր, թե քանի բաց և քանի փակ վանկ ունեն հանդիսական, հայտարարվեց, մենախոսություն, երևակայական բառերը։

Հանդիսական-հան-դի-սա-կան. 2 փակ, 2 բաց

Հայտարարվեց-հայ-տա-րար-վեց. 3 փակ, 1 բաց

Մենխոսություն-մե-նա-խո-սու-թյուն. 1 փակ, 4 բաց

Երևակայական-ե-րե-վա-կա-յա-կան. 1 փակ, 5 բաց

4. Տեքստից գտիր հնչյունափոխված 3 բառ, վերականգնիր անհնչյունափոխ ձևը։

հանդիսականներին-հանդես,ոճրագործ-ոճիր,

5. Տեքստում գտիր ավարտ, բառ, թուշ, շեղվել, հանցագործ բառերի հոմանիշները։

ավարտ – վերջ

բառ – խոսք

թուշ – այտ

շեղվել – ծռվել

հանցագործ – ոճրագործ

6. Բառակազմական վերլուծության ենթարկիր ենթադրություն, սառնասիրտ, հանդիսական, վերջին, մենախոսություն, տնտես բառերը։

ենթադրություն=ենթ+ա+դրություն

սառնասիրտ=սառն+ա+սիրտ

Հանդիսական=հանդես+ական

վերջին=վերջ+ին

մենախոսություն=մեն+ա+խոսք+ություն

տնտես=տուն+տես

7. Տրված բառերը ձևաբանական վերլուծության ենթարկիր։

Մոտենում էր – բայ, սահմանական եղանակ, անկատար անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի, չեզոք, ածանցավոր

Իսկ – համադասական շաղկապ

Կարծես – երկբայական վերաբերական

Արհամարհելով – բայ, անորոշ, գործիական, ներգործական, պարզ

Հանդիսականներին – գոյական, հոգնակի, տրական հոլով

Հայտարարվեց – բայ, սահմանական եղանակ անցյալ կատրյալ, երրորդ դեմք, եզակի, կրավորական, ածանցավոր

Վերջին – ածական, որակական, դրական

Ողբերգությունից – գոյական, եզակի, բացառական հոլով

Չէր ասել – բայ, սահմանական եղանակ, վաղակատար անցյալ, ժխտական, երրորդ դեմք, եզակի, պարզ, չեզոք

Ամբողջ – որոշյալ դերանուն

Շունչը – գոյական, հայցական, եզակի

Պահած – բայ, հարակատար

Ակնապիշ – ձևի մակբայ

Դերասանին – գոյական, եզակի, տրական հոլով

Մյուս – ցուցական դերանուն

Ահա – ժամանակի մակբայ

Պիտի պոռթկար – բայ, հարկադրական անցյալ, երրորդ դեմք, եզակի, չեզոք, պարզ

Մեր – անձնական դերանուն, առաջին դեմք, հոգնակի, սեռական հոլով

Առաջ – տեղի մակբայ

Երկու – թվական, քանակական

Մեջ – կապ, հետադրություն

Երբ – ժամանակի մակբայ

Աջ – ածական, հարաբերական

Երևակայական – ածական, որակական, դրական

Այո – հաստատական վերաբերական

Ոչինչ – ժխտական

Ոչ ոք – ժխտական

Համոզել – բայ, անորոշ, ուղղական, ներգործական,

Տակ – կապ, հետադրություն

Փայլող – բայ, ենթակայական, չեզոք,

Առաջադրանք.
1. Ներկայացրե՛ք Բաթումի պայմանագիրը: Փորձե՛ք գնահատել պայմանագիրը:

Բաթումի պայմանագիրը ստորագրվել է 1918 թ. հունիսի 4-ին և ստորագրել են Թու***ան, Ադր***անը, Հայաստանը , Վրաստանը։. Պայմանագրով Հայաստանի տարածքը կազմում էր 12 հազար քառակուսի կիլոմետր։Թուրքիային էր անցնում երկաթուղին։Հայաստանին էր մնում Սևանը, Երևանը, Էջմիածինը։ Հայաստանը իրավունք չուներ հարաբերություններ հաստատել Անտանտի երկրների հետ։Գեներալ Անդրանիկը հունիս – հուլիսին պաշտպանում էր Նախիջևանը։ Հուլիսի 17-ին այն հայտարարեց Խորհրդային Ռուսաստանի մաս, աշխատելով այն պահել որպես Բրեստի պայմանագրով Թուրքիային ոչ ենթակա տարածք կամ Բաթումի պայմանագրից դուրս գտնվող հողամաս։Սակայն Բաթումի պայմանագրով Թուրքիային էր անցնում ոչ միայն Արևմտյան Հայաստանը, այլև Արևելյան Հայաստանի զգալի մասը` Կարսի մարզը և մոտ 5 գավառ։
Բաթումի պայմանագիրը բաղկացած էր 14 հոդվածից։

Հոդված 1։Օսմանյան կայսերական կառավարության և հայկական հանրապետության կառավարության միջև հաստատվում են հաշտություն ու մշտական բարեկամություն:
Հոդված 2։Ներքոհիշյալ ուղղությունն ունեցող սահմանագիծը բաժանում է Օսմանյան կայսրությունը Վրաստանի Հանրապետությունից, Հայաստանի Հանրապետությունից և Ադրբեջանի Հանրապետությունից:
Հոդված 3։Հայկական Հանրապետության կառավարության և Ադրբեջանի Հանրապետության կառավարության միջև կնքված, նրանց փոխադարձ սահմանների որոշմանը վերաբերող համաձայնագիրը կհաջողվի Օսմանյան կայսերական կառավարությանը:
Հոդված 4։Օսմանյան կայսերական կառավարությունը պարտավորվում է զենքի ուժով օգնություն ցույց տալ Հայկական Հանրապետության կառավարությանը այն դեպքում, եթե վերջինս այդ օգնությունը կխնդրի նրանից՝ երկրում կարգն ու հանգստությունն ապահովելու համար:
Հոդված 5։Հայկական Հանրապետության կառավարությունը պարտավորվում է գործուն կերպով հակազդել, որպեսզի ոչ մի բանդա չկազմավորվի և չզինվի իր տերիտորիայի սահմաններում, ինչպես և զինաթափել ու ցրել բոլոր բանդաները, որոնք կփորձեն թաքնվել այնտեղ:
Հոդված 6։Հայկական Հանրապետության մեջ ապրող մուսուլմանների կրոնն ու սովորույթները կհարգվեն: Նորին կայսերական մեծություն սուլթանի անունը կարտասանվի մուսուլմանների հանրային աղոթքներում: Նրանք կօգտվեն նույն քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքներից, ինչ և ուրիշ կրոնների պատկանող քաղաքացիները: 
Հոդված 7։Նկատի ունենալով, որ Օսմանյան կայսրության և Հայկական Հանրապետության միջև բացակայում են ամեն տեսակի պայմանագրեր, կոնվենցիաներ, համաձայնագրեր, ակտեր, հրահանգներ և այլ միջազգային փաստաթղթեր, երկու պայմանավորվող կողմերը համաձայնվեցին կնքել հյուպատոսական կոնվենցիա, առևտրական պայմանագիր և այլ ակտեր, որոնք նրանք անհրաժեշտ կհամարեն իրենց իրավաբանական և տնտեսական հարաբերությունները կարգավորելու համար: Հյուպատոսական կոնվենցիան կկնքվի երկու տարվա ընթացքում` սույն տրակտատի վավերացումից և փոխանակումից անմիջապես հետո:
Հոդված 8։Պայմանավորվող կողմերը պարտավորվում են փոխադարձաբար թույլ տալ ամեն հնարավոր թեթևացում երկաթուղային տրանսպորտի նկատմամբ, սահմանելով ու կիրառելով իջեցված տարիֆներ:
Հոդված 9։Մինչև Հայկական Հանրապետության` Միջազգային փոստ-հեռագրական միության մեջ մտնելը, Օսմանյան կայսրության և Հայկական Հանրապետության միջև փոստային և հեռագրական կապերը կվերականգնվեն նույն պայմանագրի վավերացումից ու փոխանակումից հետո, Միջազգային միության փոստային և հեռագրական կոնվենցիաների, համաձայնագրերի ու ռեգլամենտների կանոնադրություններով:
Հոդված 10։Պայմանավորվող կողմերից մեկի տերիտորիայի բնակիչները կամ համայնքները, որոնք ունեն սեփականության կամ օգտագործման իրավունք սահմանի մյուս կողմում գտնվող անշարժ գույքի նկատմամբ, կարող են օգտագործել դրանք, շահագործել կամ վարձակալության տալ, վարել կամ վաճառել անձամբ կամ վստահված անձանց միջոցով: 
Հոդված 11։Հայկական Հանրապետության կառավարությունը պարտավորվում է գործադրել բոլոր ջանքերը, որպեսզի սույն պայմանագրի ստորագրումից հետո Բաքու քաղաքից անհապաղ էվակուացվեն այնտեղ գտնվող բոլոր հայկական զինվորական ուժերը, ինչպես և ապահովել, որ այդ էվակուացումը առիթ չտա որևէ ընդհարման:
Հոդված 12։Բրեստ-Լիտովսկում Օսմանայան կայսրության ու նրա դաշնակիցների և Ռուսաստանի միջև կնքված հաշտության ընդհանուր և լրացուցիչ պայմանագրերի դրույթները, որքանով որ դրանք չեն հակասում ներկա պայմանագրին, ուժի մեջ են պայմանավորվող կողմերի համար:
Հոդված 13։Սույն պայմանագրով որոշվող տերիտորիաների սահմաններից դուրս գտնվող զորքերը կէվակուացվեն պայմանագրի կնքումից հետո:
Հոդված 14։Սույն պայմանագիրը կվավերացվի և վավերացված օրինակների փոխանակումը կկատարվի Կ.Պոլսում, մեկ ամսվա ընթացքում կամ ավելի վաղ, եթե դա հնարավոր կլինի: 

Բաթումի պայմանագիրը Հայաստանի Հանրապետության առաջին արտաքին քաղաքական գործողությունն էր։ Սակայն պայմանագիրը երկար կյանք չունեցավ։Բաթումի պայմանագիրը, իր ուժը պահպանեց մինչև համաշխարհային պատերազմի ավարտը` 1918թ. նոյեմբերը։


2. Փորձե՛ք ներկայացնել Հայաստանի առաջին հանրապետության պետական կառուցվածքը՝ համեմատելով այն ներկայիս Հայաստանի պետական կառուցվածքի հետ: Ի՞նչ նմանություններ եք տեսնում դրանց միջև:

Հայաստանի անկախության հռչակումից ,Բաթումի հաշտության պայմանագրի կնքումից հետո Թիֆլիսում կազմվեց անդրանիկ կառավարությունը։ Այն 1918թ. հուլիսի երկրորդ կեսին, Հայոց Ազգային խորհրդի անդամների հետ միասին, փոխադրվեց մայրաքաղաք Երևան և անմիջապես անցավ գործի։ Կառավարության նախագահ կամ վարչապետ ընտրվեց Հովհաննես Քաջազնունին։Մինչ նորակազմ կառավարությունը տեղում պետական կառույցներ ստեղծելու և կարգուկանոն հաստատելու ուղղությամբ հսկայական կազմակերպչական աշխատանք էր կատարել Արամ Մանուկյանը (նրան կարելի է համարել Հայաստանի առաջին հանրապետության հիմնադիր)։Պետական կառավարման տեսակետից ,ՀՀ-ն համարվում էր խորհրդարանական դեմոկրատական հանրապետություն, որտեղ բարձրագույն օրենսդիր իշխանությունը խորհրդարանն էր, իսկ բարձրագույն գործադիր իշխանությունը՝ կառավարությունը։ Կառավարության նախագահը համարվում էր հանրապետության թիվ 1 պաշտոնատար անձը։Աշխարհամարտի ավարտից հետո, երբ ՀՀ տարածքը սկսեց ընդարձակվել, գավառների թիվն անցավ մեկ տասնյակից։ 1920թ. մայիսին, վարչական տեսակետից հանրապետության տարածքը բաժանվեց չորս նահանգների` Արարատյան, Շիրակի, Վանանդի և Սյունիքի։

Բանակը

Հայկական Ազգային բանակ, ստեղծվել է 1918 թվականին Հայաստանի Հանրապետության հռչակումից հետո։ Գոյատևել է մինչև հանրապետության խորհրդայնացումը՝ 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ը։Հանրապետության առաջին ռազմական նախարարն էր գեներալ Հովհաննես Հախվերդյանը, իսկ հայոց բանակի գլխավոր հրամանատարը` գեներալ Թովմաս Նազարբեկյանը։Սակայն ժամանակի պակասը և մի շարք աննպաստ հանգամանքներ հնարավորություն չտվեցին ավարտին հասցնել հայկական ազգային բանակի կայացումը։

Հայկական բանակը կազմված է ռուսական սիստեմով և կառավարվում է ռուսական զինվորական կարգերով: Հրամանատարական (սպայական) կազմը իր կրթությունն ստացել է ռուսական դպրոցներում, զինվորների մեծ մասը ծառայած և վարժված է ռուսական բանակի մեջ: Բոլշևիկյան շարժումներից հայկական զորքերը, ինչպես և առհասարակ Հայաստանի բնակչությունը, մնաց միանգամայն ազատ: Կարգապահությունը բանակի մեջ միանգամայն բավարար է, գիտակցությունը և կարգապահությունը` շատ բարձր– «Համառոտ տեղեկություններ Հայաստանի Հանրապետության մասին» տեղեկագիր

ՀՀ պետական խորհրդանիշներ են Հայաստանի դրոշը, Հայաստանի զինանշանը և Հայաստանի պետական օրհներգը։

Հայաստանի դրոշ, Հայաստանի պետական խորհրդանիշներից մեկը։ Այն սահմանված է Հայաստանի Սահմանադրությամբ և դրոշի մասին օրենքով։ Կազմված է կարմիր, կապույտ, ծիրանագույն գույներից , որը ընդունվել է օգոստոսի 24 1990-ին։Կարմիր գույնը խորհրդանշում է Հայկական բարձրավանդակը, հայ ժողովրդի մշտական պայքարը հարատևման, քրիստոնեական հավատքի, Հայաստանի անկախության և ազատության համար։ Կապույտ գույնը խորհրդանշում է հայ ժողովրդի ապրելու կամքը խաղաղ երկնքի ներքո։ Նարնջագույնը խորհրդանշում է հայ ժողովրդի արարչական տաղանդը և աշխատասիրությունը»

Զինանշանը ընդունվել է 1992 ապրիլի 19-ին

Հայաստանի պետական զինանշանի կենտրոնական մասում՝ վահանի վրա, պատկերված են հայկական չորս թագավորական տոհմերի՝ Արտաշեսյանների, Արշակունիների, Բագրատունիների և Ռուբինյանների (Կիլիկյան թագավորություն) զինանշանները։ Դրանք բոլորում են բիբլիական Արարատլեռան պատկերը, որի գագաթին ուրվագծվում է Նոյյան տապանը։

Վահանի երկու կողմից պատկերված են առյուծ և արծիվ, որոնք խորհրդանշում են ոգու, իշխանության, աննկունության և արիության ուժը։


3. Ձեր կարծիքով՝ ինչու՞ Թուրքիան ճանաչեց Հայաստանի հանրապետությունը, բայց դիվանագիտական կապեր չհաստատեց նրա հետ: Հիմնավորե՛ք ձեր պատասպանը
/գրավոր-բլոգային աշխատանք/.




Տնային

1.Գրիր A(12;2) կետի հեռավորությունը օրդինատների առանցքից:

Պատ՝2

2.Գտիր հեռավորությունը C(-18;4) և S(0;4) կետերի միջև:

3.Որոշիր A (28;32) կետը կոորդինատների սկզբնակետիO(0,0) հետ միացնող հատվածի միջնակետի կոորդինատները:

x=28+0/2=14

y=32+0/2=16

4.Պարզիր, թե կոորդինատային ո՞ր առանցքի վրա է գտնվում N(0;43) կետը և հաշվիր նրա հեռավորությունը մյուս առանցքից:

Պատ ՝45

5.Հատվածի մի ծայրակետը O(0;0)կետն է: Մյուս ծայրակետը A(54;0)կետն է: Գտիր OA հատվածի միջնակետը:

6.Հարթության վրա տրված են B(1;-45), P(-48;45), K(-23.5;0) կետերը: Դրանցից ո՞ր երկուսն են այն հատվածի ծայրակետերը, որի միջնակետն է երրորդը:

Homework:think 3 B1 workbook pg 9

1.Complete The words in sentences.

  1. Have you got a free minute?
  2. Can I help you?
  3. Can you I. me a help?
  4. Could you help me with something?
  5. Do you need any help?

2.Put the dialogue in order.

MIMI:Dad,have you got a few minutes?

DAD:That depends.what do you want

MIMI:Can you help me with my homework?

DAD:I’m sorry but I’m a bit busy.

MIMI:But you said you’d help me.

DAD:And you said you’d tidy your room-remember?

MIMI:So I’ll make you a deal

DAD:What deal?

MMI:Tidy your room and then I’ll lend you a hand with your homework.

DAD:That’s the same deal we had before.

IT vocabulary

1.Match the sentence halves.

  1. Have you seen that Brian has posted another message on the school website ?
  2. Before you start you have to key in your password.
  3. I’m having a problem installing this problem.Can you help.
  4. Send me the photo.You can attach all my holiday photos online.
  5. I’m going to upload it to an email.
  6. I’m sorry I deleted your message can you send it again?
  7. i’m not sure how to activate the flight mode on this tablet.
  8. it’s taking ages to download this file it’s really big.

2.Rewrite the sentences using the passive.

3.Liam:My Computer has been hacked.

Kate: what do you mean you , ‘hacked‘?

Liam: someone is being my computer from another computer.

Kate: Really ?how do you know?

Liam:A program has been that has deleted lots of my files.

Kate: that’s terrible.

Liam: and all my files have been stolen too.

Kate: so what are you going to do?

Liam: my computer is being looked at by an expert at the moment .He he said he could hopefully—- — The program

Kate :and if you can’t

Liam: he said I’d have to buy a new computer.

Kate: well if you do remember to install some antivirus software

Liam: yes! and then create some new passwords.

Դաս 5

Տրանսկրիպցիա

մեկ կամ ավելի սիգմա ֆակտորներ միանում են ՌՆԹ-պոլիմերազին, որը թույլ է տալիս վերջինիս միանալ ԴՆԹ-ի պրոմոտորին:ՌՆԹ-պոլիմերազը ձևավորում է տրանսկրիպցիոն պղպջակ: Այն արվում է ԴՆԹ նուկլեոտիդների միջև ջրածնային կապերի քանդման միջոցով։ՌՆԹ-պոլիմերազը սկսում է ռիբոնուկլոտիդներից սինթեզել նոր ՌՆԹ շղթա։ՌՆԹ-պոլիմերազի օգնությամբ ձևավորվում է ՌՆԹ-ի շաքարա-ֆոսֆատային հենքը։ՌՆԹ և ԴՆԹ շղթաների միջև գործող ջրածնական կապերը քանդվում են և նոր սինթեզված ՌՆԹ շղթան ազատվում է։ՌՆԹ- մնում է կամ կորիզում , կամ անցնում ցիտոպլազմա։

Տրանսլյացիա

ԴՆԹ-ում և ՌՆԹ-ում պոլիպետիդային կապի այն մասը, որը պայմանավորում է ապագա ամինաթթվի հաջորդականությունը, կոչվում է կոդոն։ Կոդոնը կարող է ունենալ A (ադենին), T (թիմին), C(ցիտոզին) կամ U (ուրացին), G (գուանին) նուկլեոտիդներից որևէ երեքը ,օրինակ՝AAG, որը առաջացնում է լիզին ամինաթթուն։ Կոդոնի նուկլեոտիդների դասավորության AUG ձևը առաջացնում է մեթիոնին ամինաթթուն, որը կոչվում է նաև ստարտ կոդոն, քանի որ այն պոլիպետիդային շղթան սկսելու հրահանգ է տալիս։UAA, UAG, UGA կոդոները ամինաթթուներ չեն սինթեզում, այլ պոլիպետիդային շղթան ավարտելու հրահանգ են տալիս որոնք կոչվում են ստոպ կոդոններ։

Տրանսլյացիայի նախորդող փուլը տրանսկրիպցիան է, որը Դնթից ինֆորմացիայի փոխանցումն է տ(տեղեկատու)ՌՆԹ ին։ Տրանսկրիպցիայից հետո տՌՆԹ-ն ենթարկվում է ապլայսինգի , որը տՌՆԹ-ին պատրաստում է տրանսյացիայի։

ՓՌՆԹի(փոխադրող ) դերը տրանսլյացիայում նուկլեոտիդների լեզվից փոխակերպումն է ամինաթթուների լեզվի։ փՌՆԹ-ն կազմված է պոլինուկլեոտիդային շղթայից, անտիկոդոնից և ամինաթթվի միանալու տեղից։ Անտիկոդոնը փՌՆԹ-ի ան հատվածն է, որը կազմված է 3 հիմքից և կոմպլիմենտար է տՌՆԹ-ի կոդոնին։ Տրանսլյացիայի ժամանակ փՌՆԹ-ն անտիկոդոնով միանում է տՌՆԹ-ի կոդոնին և նրա մյուս ծայրի միանում է համապատասխան ամինաթթու։

տրանսլյացիայի էլոնգացիա

Տրանսլյացիան տեղի է ունենում ռիբոսոմներում։ Այն կատարվում է երեք փուլով՝ինիցիացիա(սկիզբ),էլոնգացիա(երկարացում) և տերմինացիա(ավարտ)

Սպլայսինգից հետո տՌՆԹ-ին միանում են չկոդավորող հատվածներ՝ գլուխ և պոչ, դրանք, բացի պաշտպանելուց տՌՆԹ-ին. նաև օգնում է նրան միանալ ռիբոսոմին։ Ինիցիացիաի ժամանակ տՌՆԹ-ն միանում ռիբոսոմի փոքր ենթամիավորին, իսկ փՌՆԹ-ն գտնվելով ռիբոսոմի A հատվածում միանում է տՌՆԹ-ի ստարտ կոդոնին, որտեղից էլ սկսվում է տրանսյացիան։

Ստարտ կոդոնը AUG կոդոնն է, փՌՆԹ-ի անտիկոդոնը UAC, որը իր հետ բերում է ՄԵԹ ամինաթթուն։

Ինիցիացիայից հետո առաջանում է առաջին ամինաթթուն։ ՓՌՆԹ-ն տեղափոխվում է P հատված։ Մյուս փՌՆԹ-ն ճանաչում է կոդոնը և բերում համապատասխան ամինաթթուն։ Նոր եկած փՌՆԹ-ն միանում է ռիբոսոմի A հատվածին։ Այն փՌՆԹ-ն, որը գտնվում է ռիբոսոմի P հատվածում իր ամինաթթուն միացնում է A հատվածի վրա գտնվող փՌՆԹ-ի ամինաթթվին, առաջացնելով պեպտիդային կապ, և հեռանում։

Էլոնգացիան շարունակվում է այնքան ժամանակ, մինչև հասնում է ստոպ կոդանին ՝UAA, UAG կամ UGA։ Ի տարբերություն ստարտ կոդոնի ստոպ կոդոնները ամինաթթու չեն սինթեզում, այլ միայն հայտարարում տրանսլյացիայի ավարտը։ Ստոպ կոդոնին հասնելուն պես ամիանաթթուների ավարտուն պոլիպեպտիդը անջատվում է փՌՆԹից։ Ռիբոսոմները բաժանվում են ենթամիավորների։

Նախագիծ 1 նոյեմբերի 9-30

Նախագիծ 1. <<Անօրգանական նյութերի հիմնական դասերի վերաբերյալ գիտելիքների ընդհանրացում>>

Նպատակը` հեռավար ինքնակրթություն

Խորհրդատվությունը դասացուցակով« Microsoft Teams հարթակում

Հարցեր և վարժություններ.

☆֊ Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերը ըստ բաղադրության, սահմանեք, գրեք օրինակներ…

նյութերը լինում են պարզ և բարդ

Պարզ նյութերը բաղկացած են միայն մեկ տարրի ատոմներից, իսկ բարդ նյութերը՝ մի քանի տարրի ատոմներից:

☆֊ Ինչպե՞ս են դասակարգվում նյութերը ըստ ծագումնաբանության, գրեք օրինակներ…

Օրգանական և անօրգանական

Օրգանական նյութերը այն բարդ միացություններն են որոնց կազմի մեջ են մտնւմ ջրածին, թթվածինց,ածխածին:

Անօրգանական միացությունների մեծ մասը չի պարունակում ածխածնի, բացառությամբ որոշ նյութերի, ինչպիսիք են կարբոնատները և ցիանիդները, որոնք պատմական պատճառներով դասակարգվել են որպես անօրգանական:

☆֊ Անօրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք, գրեք օրինակներ…

Ջուր(H2O),կերակրի աղ(NaCl),երկաթ(Fe) և այլն։

☆֊ Օրգանական նյութերի ինչպիսի՞ օրինակներ գիտեք…

Օրինակ՝ գինու սպիրտ(C₂H₆O),գլյուկոզ(C₆H₁₂O₆)ացետոն(C₃H₆O) և այլն։

☆֊ Ո՞ր նյութերն են ավելի շատ, օրգանականը, թե՞ անօրգանականը, պատասխանը հիմնավորեք…

Անօրգանականն նյութերը ավելի շատ են ,քանի որ ո՛չ բոլոր տարրերն են պարունակում ածխածին։

☆֊ Հետևյալ նյութերից ընտրեք անօրգանական նյութերը և գրեք դրանց քիմիական բանձևերը. թթվածին(անօրգանական, O), կերակրի աղ(անօրգանական, NaCl), շաքար(օրգանական,C12H22O11), երկաթ(անօրգանական, Fe), ջուր(անօրգանական, H2O), քլոր(անօրգանական, Cl), խմելու սոդա(օրգանական,NaHCO₃), գլյուկոզ(օրգանական, C₆H₁₂O₆),ծծմբական թթու(անօրգանական,H₂SO₄) ազոտ(անօրգանական,N), սպիտակուց(օրգանական(C9H11NO3), պղինձ(անօրգանական,Cu)գինու սպիրտ(օրգանական,C₂H₆O), ածխաթթու գազ(անօրգանական,CO₂), շմոլ գազ(անօրգանական,Co), ճարպ(օրգանական):

☆֊ Որոշեք Ձեր ընտրած բարդ անօրգանական նյութերի հարաբերական մոլեկուլային  զանգվածները`Mr, որակական և քանակական բաղադրությունները՝ տարրերի  զանգվածային   հարաբերությունները, զանգվածային  և մոլային բաժինները:

H₂SO₄.
Mr(H₂SO₄)=1⋅2+32+16⋅4=2+32+64=98
Ar(H):Ar(S):Ar(O)=2:32:65
w=2:98⋅100%=0.20%
w=32:98⋅100%=32.65%.
w=65:98⋅100%=66.32%

☆֊Գրեք ներքոբերյալ անօրգանական շղթաների ռեակցիաների հավասարումները.

Քիմական երևույթները լինում են 4 տեսակի`քայքայման, միացման, փոխանակման,տեղակալման։

Քայքայման են կոչվում այն ռեակցիաները, որոնց ժամանակ 1 բարդ նյութը քայքայվում է և առաջանում է երկու կամ մի քանի պարզ նյութեր:

Միացման են կոչվում այն ռեակցիաները, որոնց ժամանակ 2 պարզ կամ բարդ նյութեր միանալով առաջացնում են 1 բարդ նյութ: 

Փոխանակման ռեակցիաները ընթանում են 2 բարդ նյութերի միջև, որոնք փոխանակվում են իրենց ատոմներով:

Տեղակալման ռեակցիաներն ընթանում են պարզ և բարդ նյութերի միջև, որոնց դեպքում պարզ նյութի ատոմները տեղակալվում են բարդ նյութի ատոմներից մեկով: 

  • Մետաղ-հիմնային օքսիդ-հիմք-աղ` Mg→ MgO →Mg(OH)2→  MgCl2

Mg+O2=2MgO(հիմնային օքսիդ, մագնեզիումի օքսիդ)միացման

MgO+H2O=Mg(OH)2(հիմք,մագնեզիումի հիդրօքսիդ)միացման

Mg(OH)2+HCl(աղաթթու)=Mg2HCl2(մագնեզիումի քլորիդ)փոխանակման ռակցիա

  • Ոչ մետաղ→ թթվային օքսիդ→ թթու→ աղ`P→P2O5→H3PO4 →Na3PO4

4P+5O2=2P2O5 (ֆոսֆորական օքսիդ)միացման ռեակցիա

2. P2O5+3H2O=2H3PO4 (օրթոֆոսֆորական թթու)միացման ռեակցիա

3. H3PO4+3NaCl=Na3PO4+3HCl (օրթոֆոսֆորական նատրիում), փոխանակման ռեակցիա

Design a site like this with WordPress.com
Get started