Էլիզա Այվազյան

Նպատակ՝

Փորձի միջոցով ցույց տալ երկրորդ կարգի հաղորդիչները ( աղերի թթնուրի և հիմքերի ջրային լուծույթներ)

Անհրաժեշտ պարագաներ՝ հոսանքի աղբյուր, շիկացման լամպ, ածխեէլետրոդներ, բանալի, հաղորդալարեր, ջրով լցված բաժակ, աշ, շաքարավազ, պղնձաջազպ

Աշխատանքի կատարման ընթացքը

Հավաքել էլեկտրական շղթա ըստ հետևյալ նկարում պատկերված սխեմայի։…

Ինչ եզրակացություն կարելի է անել արված փորձերից։

Գյուղակում, որում կանգնեցինք մեր սայլերով երկար ժամանակ անբնակ տարածքներում չափումներ կատարելուց հետո, մի եզակի խելագար կար, որի խենթությունը կայանում էր նրանում, որ իրեն մահացած էր համարում:

Եկել էր այնտեղ մի քանի ամիս առաջ, առանց պատմելու, թե որտեղից էր` թախանձագին ու հուսահատորեն խնդրելով, որ իրեն հանգուցյալ համարեն:

Ավելորդ է ասել, որ ոչ ոք չկարողացավ իր ցանկությունը կատարել. որքան էլ որ շատերը իր հուսահատության առջև կեղծեին, արդյունքում դա միայն բազմապատկում էր նրա տառապանքները:

Մեր ժամանելուն պես շտապեց ներկայանալ մեր առջև`  մեզ էլ աղերսելու համար այն, ինչին անհնար էր հավատալ` այնպիսի հուսահատ խոնարհությամբ, որ անշուշտ խղճահարություն էր առաջացնում: Նույնն անում էր բոլոր ճամփորդների հետ, ովքեր երբեմն-երբեմն անցնում էին այդ կողմերով:

Արտասովոր նիհար մի մարդ էր` դեղնավուն մորուքով, փաթաթված ցնցոտիների մեջ, սովորական խելագարի պես: Բայց մեր հողաչափը ինչպես պարզվեց հակում ուներ հոգեբուժության հանդեպ և ուշագրավ անձնավորությանը հարցաքննելու առիթը բաց չթողեց: Վերջինս անմիջապես գլխի ընկավ իմ ընկերոջ մտադրության մասին և ակնարկներն ընդհատեց  խոսքի այնպիսի հստակությամբ, որ ամեն առումով հակասում էր նրա կերպարին:

– Բայց ես խենթ չեմ, – ասաց ակնհայտ հանդարտությամբ, որն, ինչևէ, մասամբ միայն սքողում էր նրա վշտալի հոռետեսությունը, – ես խենթ չեմ և մահացել եմ, իրականում, երեսուն տարի առաջ: Իհարկե: Ինչու՞ եմ մահացել:

Ընկերս ինձ աննկատ աչքով արեց: Խոստումնալից սկիզբ էր:

– Ես ծագումով այսինչ տեղից եմ, անունս Այսինչ է, ընտանիքս գտնվում է…

(Իմ կողմից բաց եմ թողնում այս տվյալները, քանի որ չեմ ուզում վնաս պատճառել նրա մտերիմ կենդանի մարդկանց)

– Ուշագնացություններ էի ունենում` այնքան նման մահվան, որ նախ սարսափեցնելու աստիճան վախեցնելուց հետո, ի վերջո բոլորին ներշնչեցին այն վստահությունը, որ ես դրանիցչեմ մահանա: Որոշ բժիշկներ դա ամենայն վստահությամբ հաստատեցին: Երևի ճիճու ունեի:

Մի անգամ, այնուամենայնիվ, մնացի այդ ուշաթափություններից մեկում: Եվ այստեղ սկսվեց իմ տառապանքի, իմ խելագարության պատմությունը…

Բոլորի միաձայն թերհավատությունը իմ մահվան վերաբերյալ ինձ թույլ չէր տալիս մեռնել: Բնության առջև ես մահացած էի և մահացած եմ: Բայց որպեսզի դա լինի մարդկայնորեն իրական լինի ինձ անհրաժեշտ է մեկ հոգու կամք, որ կհաստատի: Միայն մի:

Հետ եկա իմ ուշագնացությունից վերադառնալու զուտ նյութական սովորությամբ. բայց ես` որպես մտածող էակ, ես` իմ ողջ էությամբ, գոյություն չունեմ: Եվ չկա մարդկային լեզու, որ կարողանա նկարագրել այս տառապանքը: Ոչնչի ծարավը սարսափելի բան է:

Ասում էր այս ամենը հասարակ ձևով, ճշմարտության այնպիսի շեշտով, որ վախեցնում էր:

– Ոչնչի ծարա՜վը: Եվ ամենավատն այն է, որ չեմ կարող քնել: Երեսո՜ւն տարի արթուն: Երեսո՜ւն տարի հավերժ արթմնի ամենայն բանի գոյության և իմ չգոյության առջև:

Գյուղում բոլորն արդեն այս ամենն անգիր գիտեին:

Արդեն գռեհիկ էին դառնում նրա անվերջ կրկնվող փորձերը` ստիպելու հավատալ իր մահվանը: Սովորթւոյուն ուներ քնել չորս մոմերի արանքում: Երկար ժամեր շարունակ անցկացնում էր դաշտում պառկած` դեմքը հողով ծածկված:

Այս պատմությունները մեզ մեծապես հետաքրքեցին, բայց երբ արդեն մտադրվել էինք մեր դիտարկումները համակարգել, անսպասելի հանգուցալուծումը վրա հասավ:

Երկու սևագործ բանվոր, որ պետք է մեզ հասնեին այդ վայրում,  մի քանի ետևում մնացած ջորիների հետ միասին տեղ հասան երրորդ օրվա գիշերը:

Քնած լինելով` նրանց գալը չէինք զգացել, երբ հանկարծ զարթնեցինք նրանց բղավոցներից:

Ահա թե ինչ էր կատարվել.

Խենթը քնած էր մեր իջևանատան խոհանոցում, կամ թվում էր թե քնած է իր մշտական անքնության մեջ. միակ ողորմությունն էր որ համաձայնվել էր մեզանից ընդունել:

Դռնից հազիվ էին ներս մտել, երբ քարացած կանգ առան այդ տեսարանի և սուտ քնածի առջև: Մի ծածկոց ծածկում էր նրան մինչև կուրծքը: Ոտքերը դուրս էին ցցվել մյուս կողմից:

– Հանգուցյա՜լ, – կմկմացին գրեթե միաժամանակ: Նրանք հավատացել էին իրականությանը:

Լսեցին կաշվե տիկի միջից օդ դուրս գալուն նման մի հոգոց: Ծածկոցը տափակեց ասես դրա տակ ոչինչ չլիներ, մինչ երևացող մասերը` գլուխն ու ոտքերը հանկարծ վերածվեցին կմախքի:

Նրանց արձակած ճիչը մեզ երկու ցատկով կանգնեցրեց փալասի դիմաց:

Քաշեցինք ծածկոցը մահացու սարսուռով:

Այնտեղ` քրջերի մեջ, հանգչում էին, առանց խոնավության մի նշույլի անգամ, առանց մսի նվազագույն մասնիկի, հնագույն ոսկորներ` դրանց կպած չորացած կաշվով:

Վերջ

Կյանքում առաջին անգամ նա դիետա էր պահում` հետևելով բժշկի բոլոր խորհուրդներին: Նույնիսկ` մարզանք, և դա այն դեպքում, երբ տարիներ շարունակ ափսոսացել էր` անգլիական արտադրության մեքենա չունենալու համար:
— Իսկ ինչո՞ւ հենց անգլիական:
— Որովհետև ղեկն աջ կողմում է: Բացում ես դուռն ու արդեն մայթին ես: Այլևս մեքենայի շուրջ պտտվելու կարիք չկա…

Ու հիմա, նույնիսկ մարզանք էր անում, ամեն առավոտ վազում էր: Սպորտային հագուստ էր գնել և ամեն օր` նախքան սուրճը, դուրս էր գալիս վազելու: Տուն էր գալիս`երանության մեջ:
— Մի ընտիր բան եմ բացահայտել:
— Ի՞նչ:
— Թթվածի՜ն:
Բացարձակ հրաժարվեց քաղցրից. հենց ինքը, և սկսեց որոշ դեպքերում մեծ բծախնդրություն ցուցաբերել: Կնոջ հետ քայլում էր հրապարակում, երբ հանկարծ կռացավ մի երեխայի գլուխը շոյելու: Կինը նույնիսկ զարմացավ. ճիշտ է, ամուսինը երեխաներ սիրում էր, բայց դա երբեք ցույց չէր տալիս: Այդ պահին, ամուսինն ուղղվեց ու կնոջ թևից ձգելով` ստիպեց արագացնել քայլերը:
— Գնացինք:
— Ինչո՞ւ ես այդպես շտապում:
— Գողացա երեխայի սառնաշաքարը: Գնանք այստեղից:
Բայց արդեն ուշ էր. երեխան աղմուկ էր բարձրացրել, ստիպված եղան դիմակայել վրդովված մայրերի ու հայրերի բանակին, և նա հարկադրաբար վերադարձրեց սառնաշաքարը:
Հիմա հյուրասենյակի կենտրոնում փորի մկանների մարզանք էր անում: Շարունակ նայում էր հայելու մեջ, շոյում էր փորն ու հարցնում.
— Փոքրացել է, չէ՞: Չի՞ փոքրացել:
Իրականում փորը փոքրացել էր: Դա կնոջն այնքան հետաքրքրեց, որ առանց ամուսնու գիտության, գնաց նրա նոր բժշկի մոտ: Անհրաժեշտ էր իմանալ, թե ով է այդ հրաշքի հեղինակը: Բժիշկն ասաց, որ ոչ մի հրաշք էլ չկա: Երբ կինը հարցրեց՝ ինչպե՞ս է բժշկին հաջողվել համոզել իր ամուսնուն նիհարել (ինչը դեռ ոչ ոքի չէր հաջողվել) բժիշկը ժպտաց ու ասաց.
— Ֆեռեյրինյայի վայրով:
Պատմեց, որ նոր հիվանդին առաջին խորհուրդները տալիս՝ հենց այնպես հարցնում է, թե արդյոք նա ճանաչում է Ֆեռեյրինյային: Ո՞չ: Դե, իմացե՛ք, Ֆեռեյրինյան գտնվում է մի վայրում, ուր ամեն շաբաթ` հանգստյան օրերին, մի խումբ ընկերների ու մի քանի կանանց հավաքում է այնտեղ: Ֆեռեյրինյան շատ կանանց է ճանաչում՝ մոդելներ, միսսեր, նշանավոր կանայք և այլն: Ու ամեն շաբաթվա հանգստյան օրերին, ինչպես Ֆեռեյրինյան է ասում, «Ոսկու տենդ» է սկսվում… Կանայք դուրս են գալիս վազելու Ֆեռեյրինյայի դաշտում, իսկ տղամարդիկ` նրանց հետևից: Ով բռնում է կանանցից որևէ մեկին, գիշերը նրա հետ է անցկացնում: Ամենաարագ վազողներն ամենագեղեցիկներին են բռնում: Ամենաչաղերն ու վատ ֆիզիկական վիճակում գտնվողները ոչ մեկին էլ չեն բռնում: Հիվանդը ցանկանո՞ւմ է դառնալ Ֆեռեյրինյայի ընկերների խմբի անդամ. դրանից հեշտ բան չկա, բժիշկը կծանոթացնի: Բայց, նախքան այդ, անհրաժեշտ է նիհարել: Լավ ֆիզիկական վիճակում լինել` Ֆեռեյրինյայի վայրում անհաջողությունից խուսափելու համար: Հենց հիվանդը պատրաստ լինի, բժիշկը խոստանում է նրան ներկայացնել Ֆեռեյրինյային:
— Բայց, — հարցրեց կինը,- Ֆեռեյրինյայի վայրը իրոք գոյություն ունի՞:
— Ո՛չ վայրը, ո՛չ էլ Ֆեռեյրինյան գոյություն չունեն,- ասաց բժիշկը:
— Իսկ ի՞նչպես եք վարվում, երբ հիվանդն իրեն պատրաստ է զգում Ֆեռեյրինյայի հետ ծանոթանալու:
Կինը մտածում էր ամուսնու մասին` կատաղության ու ցավի խառնուրդով: Ուրեմն, նա նիհարում է` Ֆեռեյրինյայի վայրում կանանց հետևից վազելու նպատակով. տխմարի մե՜կը… Բայց ի՜նչ հուսախաբություն կապրի` իմանալով, որ նման վայր գոյություն չունի, խեղճ ամուսի՜ն…
-Գիտե՞ք, զավեշտականն այն է,- ասաց բժիշկը,- որ մինչև այսօր իմ հիվանդներից ոչ մեկը չի դիմել՝ Ֆեռեյրինյայի հետ ծանոթանալու խնդրով: Ես ասում եմ. «Կարծում եմ, դուք պատրաստ եք Ֆեռեյրինյայի վայրը գնալու», կամ՝ «Վաղը, ձեզ կծանոթացնեմ Ֆեռեյրինյայի հետ»: Սակայն ոչ ոք իրեն դեռ պայմաններին պատրաստ չի համարում. միշտ ուզում են մի քիչ էլ պարապել:
— Ի՜նչ ցեղ են,- ասաց կինը…
Եվ բժիշկը, ինքն էլ նույն ցեղից լինելով, ստիպված եղավ համաձայնել.
— Ի՜նչ ցեղ են:

Monday – Destination B2 – Unit 12 Learn the words and their definitions (Topic Vocabulary in Contrast); Do exercises A and B (page 73).

Monday – 504 Absolutely Essential Words – Unit 27

A. Each of the words i bold is in the wrong sentence. Write the correct word on the line.

1. All twelve members of the witness were convinced of Davidson’s guilt. (jury)
2. I don’t think I’d ever break a serious crime.( commited)
3. If the school laws aren’t written down anywhere, how are we supposed to know what they are? (rules)
4. A psychiatrist was called as an expert judge during the trial. ( witness)
5. If a parent smacks a child, that’s an example of commit punishment.(corporal)
6. Everyone should have the jury to a fair trial. (right)
7. If u sentenced the law, you deserve to be punished! (break)
8. Governments must be allowed to intruduse, change and scrap bystanders. (rules)
9. Can you imagine what it’s like being justice for years in a cell. (imprisoned)
10. It’s very important that capital is seen to be done. ( justice)
11. Another phrase for ‘right punishment’ is ‘the death sentence’. (capital)
12. The spy was imprisoned to life imprisonment. ( sentenced)
13. A number of rules watched the robbers speed off in a gateway car. (bystenders)
14. ‘Silence in court!’ shouted the corporal angrily. (judge)

Երբ 1914 թվականի հուլիսին սկսվեց Առաջին համաշխարհային պատերազմը, Իտալիան գործընկեր էր Գերմանիայի և Ավստրո-Հունգարիայի հետ Եռակի դաշինքում, բայց որոշեց չեզոք մնալ:Այնուամենայնիվ, ընդհանուր բնակչության և քաղաքական խմբակցությունների մեջ առկա էր ուժեղ տրամադրություն՝ պատերազմելու Ավստրո-Հունգարիայի դեմ՝ Իտալիայի պատմական թշնամուն:Երկու երկրների սահմանի երկայնքով տարածքի բռնակցումը, որը ձգվում է Տրենտինոյի շրջանից Ալպերում դեպի արևելք մինչև Ադրիատիկ ծովի հյուսիսային ծայրում՝ Տրիեստ, առաջնային նպատակ էր և «կազատեր» իտալախոս բնակչությանը Ավստրո-Հունգարական կայսրությունից՝ միացնելով նրանց հետ։Անմիջապես նախապատերազմյան տարիներին Իտալիան սկսեց ավելի մոտենալ Անտանտի տերություններին՝ Ֆրանսիային և Մեծ Բրիտանիային, ռազմական և տնտեսական աջակցության համար:

1915 թվականի ապրիլի 26-ին Իտալիան բանակցեց Լոնդոնի գաղտնի պակտի շուրջ, որով Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան խոստացան աջակցել Իտալիային սահմանամերձ հողերը միացնելուն՝ Անտանտի կողմից պատերազմի մեջ մտնելու դիմաց: Պատերազմի սկզբում իտալական բանակը պարծենում էր 300,000-ից պակաս մարդկանցով, բայց մոբիլիզացիան զգալիորեն ավելացրեց իր չափը մինչև 5 միլիոնը մինչև 1918 թվականի նոյեմբերին պատերազմի ավարտը: Մոտ 460,000 սպանվեց և 955,000 վիրավորվեց հակամարտությունում: