June 2020 – Էլիզա Այվազյան

Մաշկ

Մաշկը դա օրգան է որը ծածկամ է ամբողջ օրգանիզմը ՝ պաշտպանում ցրտից, շոգից և վնասվածքներից։Մաշկը կազմված է 3 շերտերից ՝վերնամաշկից, բուն մաշկից և ենթամաշկային ճարպաբջջանքից ։

Վերնամաշկը (էպիդերմիս)ներկայացված է բազմաշերտ էպիթելով։Էպիդերմիսը կազմված է հինգ շերտերից. հիմային, փշաձև, հատիկավոր, փայլուն և եղջրային։

Դերման(Բուն մաշկ) մաշկի շարակցահյուսվածքային մասն է, որը կազմված երեք բաղադրիչներից՝ թելիկներից, բջիջներից և հիմնական նյութից։Բուն մաշկը կազմված է 2 շերտից՝պտկիկային և ցանցային։

Հիպոդերման(ենթամաշկային ճարպաբջջանք) կազմված է շարակցական հյուսվածքի թելերի ցանցից, որի ներսում տեղակայված են ճարպային բջիջներ։ Որոշ տեղերում այն բացակայում է, օրինակ ՝կոպերում, մեծ և փոքր ամոթաշրթերում և այլն։

Ամառային Տիեզերք….😌

Ես շատ եմ սիրում տիեզերքը , որովհետև այն շատ գեղեցիկ է և կախարդական գույներ ունի։Ես նաև 8 տարեկանում շատ եմ երազել դառնալ տիեզերագնաց որպեսզի տեսնեմ այն։

Ինչպես է առաջացել ՏԻԵԶԵՐՔԸ

Մեզ շրջապատող անսահման նյութական աշխարհը կոչվում է Տիեզերք:Տիեզերքում կան աստղեր, մոլորակներ, գալակտիկաներ, արբանյակներ և այլն ։

13.700.000.000 (13 միլիարդ 700 միլիոն )տարիներ առաջ տիեզերքը շատ փոքր էր՝ ատոմի չափ և շատ տաք ։Որոշակի ժամանակ անց այն պայթում է և մոտավորապես միլարդ վարկյանում այն վերածվում է մեծ ,անվերջ տիեզերքի։Մեր տիեզերքը առաջացել է սև անցքի մեջ և գիտնակաները մտածում են որ մինչ տիեզերքի ստեղծվելը էլի տիեզերք է եղել։

Ինչպես են առաջացել աստղերը

Աստղեր առաջանում են ամեն օր և ամեն վարկյան, որոնք բաղկացած են տիեզերական փոշուց,ջրածնից և հելիումից ։Աստերի ջերմաստիճանը մոտ -263 °C է։Գոյացության կենտրոնում գազը սեղմվում, դառնում է ավելի տաք, և, ի վերջո նրա ջերմաստիճանն ու ճնշումն այքնան են մեծանում, որ սկսվում է միջուկային սինթեզը իսկ սինթեզի սկիզբը համարվում է նոր աստղի ծնունդը:

https://youtu.be/i93Z7zljQ7I

Իսկ ինչպես են մահանում աստղերը՞ ⬇️

Երբ աստղերից անջատվող էներգիա անջատող գազերը սպառվում են, հետո այդ աստղի միջուկը կծկվում է իսկ արտաքին մասը լայնանում… և կարմրում… խոշոր և կարմիր աստղերը մահածած աստղերն են…

Հմմ… եթե աստղը խոշորանում է երբ այն մեռնում է, ապա…(ինչպես գիտենք արևը նույնպես աստղ է)…ապա երբ Արևը մեռնի, այն կխոշորանա…և արեգակնային համակարգի սկզբի 3 մոլորակները (Մերկուրի, Վեներա, Երկիր)կվոչնչանան ,մտնելով Արևի մեջ!

Գալակտիկա

Գալակտիկաները բաղկացած են աստղերից, աստղակույտերից ,մութ նյութից, մոլորակներից և այլն։

https://youtu.be/SF313CrgjEo

Արեգակնային համակարգը գտնվում է Milky Way գալակտիկայում( հայերեն կոչվում է Ծիր կաթին)։

Արեգակնային համակարգ

Արեգակնային համակարգը համակարգ է որի մեջ մտում է Արեգակը և 9 մոլորակները՝Մերկուրի , Վեներա, Երկիր,Մարս, Յուպիտեր, Սատուրն, Ուրան , Նեպտուն,Պլուտո, սակայն 2006 թ-ին Պլուտոն համարվեց թզուկ մոլորակ։Վերջին 4 մոլորակները (Յուպիտեր, Սատուրն, Ուրան , Նեպտուն) գազային մոլորակներ են և ավելի թեթև են քան մնացած 4-ը։

Կան մարդիկ ովքեր մտածում են որ Մերկուրին է ամենատաք մոլորակը, բայց ոչ, իրականում Վեներան ավելի տաք է, պատճառն այն է որ իր մթնոլորտը պահում է ստացած ամբողջ ջերմությունը որ Վեներան չշարչի։

Երկնաքարեր, գիսավորներղ և ասուպներ

Արեգակնային համակարգում կա մի քանի միլիարդ գիսավորներ որոնք հեռու են Նեպտունից և պտտվում են Արեգակի շուրջը։Գիսավորները հազմված են փոշու ու սառցաբեկորների խառնուրդից, և այդ պատճառով նրանց անվանում են կեղտոտ ձնագունդ։

Երկնաքարերը ,դրանք քարե ժայռեր են որոնք նաև կարող են լինել լեռներից մեծ։Դրանք պտտվում են Արևի շուրջ մի գոտում՝Մարսի ու Յուպիտերի մեջտեղ ։

Տարիներ առաջ մարդիկ մտածում էին ասուպները ընգնող աստղեր են , բայց իրականում ոչ, դրանք ուղղակի քարի կամ մետաղի կտորներ են ,որոնք կարող են մեծ արագությամբ մտնել մթնոլորտ ,վառվել և պայթել։

Արբանյակներ

Տիեզերքում կան արհեստական և բնական արբանյակներ։

Բնական արբանյակը դա մարմին է որը պտտվում է ուրիշ այլ մարմնի շուրջը(օրինակ մոլորակի)։Այդ արբանյակներից է մեր Լուսինը

Մերկուրի-չունի

Վեներա-չունի

Երկիր -ունի(Լուսին)

Մարս-ունի(2 արբանյակ՝Ֆոբոս և Դեյմոս )

Յուպիտեր-ունի (սակայն 60-ից ավել)

Սատուրն-ունի(62 արբանյակ)

Ուրան-ունի(25-ից ավել)

Նեպտուն-ունի (13 արբանյակ)

Արհեստական արբանյակների յուրաքանչյուր իր տեսակ իր խնդիրն ունի, մեկը հետևում է եղանակին, մյուսը երկրին իսկ երրորդը տիեզերքն է ուսումնասիրում։

Դրանցից է Մարսի արբանյակը, որին ուղղարկել են կյանք որոնելու համար, հենց Մարսի վրա։

https://youtu.be/6t3IARmIdOI

Տիեզերք սիրողներին առաջարկում եմ այս հավելվածը

և այս գիրքը

Կարելի՞ է արդյոք լացել տիեզերքում

https://youtu.be/1v5gtOkyCG0

Ինչպե՞ս են քնում տիեզերքում

https://youtu.be/T1hWJfsoiKw

Ինչպե՞ս են լվանում ատամները տիեզերքում

https://youtu.be/TU9kffoAQ8U

Ինչպես պատրաստել սպանախ տիեզերքում

https://youtu.be/iGiQZIb34_s

Մասնակիցներ՝ 7-րդ և 8-րդ դասարանների սովորողներ

Նպատակը՝Սովորողը պետք է նշի քիմիայի հեռավար առցանց ուսուցման ժամանակ ձեռք բերած որևէ նոր կարողություն և հմտություններ:

Ժամանակը՝մայիսի 25-ից-հունիսի 5-ը

Արդյունքը սովորողները կարող են ներկայացնել պատումի,տեսանյութի կամ ձայնագրման ձևով:

Ես շատ բաներ ձեռք բերեցի՝սկսեցի քիմիա լավ հասկանալ, ամենաշատը սովորեցի ,թե ինչպիսի ծրագրերից պետք է օգտվեմ ,որպեսզի բոլոր նախագծերը իրականացնեմ և այլն։Ես շատ ուրախ եմ որ այստեղ գրքերով չեն աշխատում , որովհետև անցած դպրոցներում երբ գրքերով էինք աշխատում, նրանք ուղղակի դասը անգիր էին տալիս, իսկ այստեղ մենք այդ ամեն ինչը վիդեոների , պատումների տեսքով ենք անում՝ ամենինչ ավելի շատ հասկանալով։Շատ հետաքրքրին են անցնում առցանց դասերը, բայց ես շատ եմ ուզում ,որպեսզի մենք նորից հանդիպենք։